حمايت احنف از عنوان اميرالمؤمنين











حمايت احنف از عنوان اميرالمؤمنين



در جنگ صفين سرانجام امام عليه السلام ناچار شد مذاکره و حکميت پيشنهادي دشمن را بپذيرد و به کاتب ويژه خود (عبيداللَّه بن ابي رافع) دستور داد که متن بيانيه صلح را بدين ترتيب تنظيم کند:

بِسْمِ اللَّه الرَحْمنِ الرَحيمْ: هذا ما تقاضي عليه عليٌ اميرالمؤمنين، و معاوية بن ابي سفيان و شيعتُهما فيما تَراضَيا بِهِ مِنَ الْحُکْمِ بکتابِ اللَّه و سنت نبيه صلي الله عليه و آله؛

بسم اللَّه الرحمن الرحيم، اين قطع نامه اي است که به موجب آن علي اميرالمؤمنين عليه السلام و معاويه بن ابي سفيان و شيعيان و پيروان آن دو توافق کردند که به کتاب خدا و سنت پيامبر صلي الله عليه و آله عمل کنند و داوري قرآن را در خصوص جنگ يا صلح بپذيرند.

اين بيانيه تنظيم گرديد و به معاويه نشان داده شد تا ذيل آن را امضا کند. اما او همين که عنوان «اميرالمؤمنين» را ديد، گفت: من آدم بسيار پستي خواهم بود که با وجود اذعان به امامت تو بر مؤمنين، باز هم عناد ورزم و با تو بجنگم. پس معلوم است من امارت تو را براي مؤمنين نپذيرفته ام که با تو از در جنگ وارد شده و اکنون پيمان صلح و حکميت امضاء مي کنيم، بنابراين اگر مي خواهي صلحي صورت گيرد، اين عنوان (کلمه اميرالمؤمنين) را از متن بيانيه حذف کن.[1] .

در اين جا، احنف از خيرخواهي به امام عليه السلام عرض کرد: مبادا عنوان «اميرالمؤمنين» را از متن معاهده حذف کني که در اين صورت مي ترسم هرگز به تو باز نگردد؛ پس تن به اين کار مده اگر چه به جنگ تازه اي بينجامد و عده اي کشته شوند؟

حضرت امير عليه السلام هم با اين پيشنهاد موافق بود و نيمي از روز در همين مورد بحث شد تا اين که «اشعث بن قيس کندي» با تنگ نظري و تعصب خاص خود و با تکيه بر نفوذ قومي خود ايده دشمن را بر امام عليه السلام تحميل کرد که براي پايان مخاصمه عنوان اميرالمؤمنين حذف شود و فقط به اسم حضرت و اسم پدرش (علي بن ابي طالب) اکتفا گردد.[2] .







  1. در روايتي آمده است که عمرو عاص گفت: علي فقط امير شما است نه امير همه مؤمنين و الا با او جنگ نمي کرديم. پس نام خود او و نام پدرش را بنويسد.
  2. تاريخ طبري، ج 5، ص 52؛ وقعة صفين، ص 508؛ شرح ابن ابي الحديد، ج 2، ص 232.