متن قرارداد حكميّت











متن قرارداد حکميّت



خلاصه اي از متن قرارداد بدين شرح است:

بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم، هذا ما تقاضي عليه عليُّ بن أبي طالب و معاوية بن أبي سفيان، قاضي عليٌ بن ابي طالب علي اهل العراق، و قاضي معاوية بن ابي سفيان علي اهل الشام و من کان معه من شيعته من المؤمنين و المسملين... ؛

به نام خداوند بخشنده مهربان، اين نوشته اي است که به درخواست علي بن ابي طالب[1] و معاوية بن ابي سفيان و همراهانشان تنظيم شده است تا به کتاب خدا و سنت پيامبر خدا صلي الله عليه و آله درباره اختلاف دو طرف داوري کند، بر مردم عراق و شيعيان غايب و حاضر علي عليه السلام است که به اين پيمان متعهد باشند و بر مردم شام و هواداران غايب و حاضر معاويه است که به اين حکم متعهد باشند، ما به حکم خدا و کتاب او ملزم هستيم؛ زيرا تنها اين قرآن است که اختلافات را از بين مي برد و ما را دور هم جمع مي کند، و لذا تمام قرآن را از آغاز تا انجام داور اختلاف خود قرار داديم و هر آنچه قرآن زنده مي دارد ما زنده نگاه خواهيم داشت و هر چه قرآن مي ميراند ما مي ميرانيم و علي و شيعيانش، عبداللَّه بن قيس (ابو موسي اشعري) را داور قرار داده و معاويه و يارانش، عمرو عاص را داور قرار داده اند و از هر دو داور پيماني محکم گرفته شد که قرآن را در اين امر مهم مورد عمل قرار دهند و به چيز ديگري روي نياورند و اگر در کتاب خدا رهنمودي نيافتند به سنت پيامبر خدا صلي الله عليه و آله مراجعه کنند و نبايد به هواهاي نفساني و شبهات تکيه کنند و اين دو حَکَم مادامي که از حق تجاوز نکرده اند، جان و مال و خانواده شان از هرگونه گزندي در امان است و امت اسلامي يار و ناصر آنان خواهند بود و اگر يکي از اين دو مُردند، حاکم آن گروه کسي را که داراي شرايط اوست تعيين نمايد. اين قرارداد را گروه زيادي از ياران علي و نيز طرفداران معاويه گواهي و امضا نمودند.

اين قرارداد در چهارشنبه هفدهم صفر سال 37 هجري به امضا رسيد و مقرر شد هشت ماه ديگر بعد از ماه رمضان 37 هجري در دومة الجندل به اجرا درآيد.[2] .







  1. تفصيل اين داستان و حذف کلمه «اميرالمؤمنين» از پيمان صلح را در شرح حال اخنف بن قيس و اشعث بن قيس آمده، مراجعه نماييد.
  2. ر. ک: وقعة صفين، ص 510 و 511 ؛ تاريخ طبري، ج 5، ص 58 و 59.