چکيده
نبشتار حاضر با اين هدف به سيره علي(عليه السلام) نگريسته و اجمالاً روشن کرده است که امام علي(عليه السلام)با تمام وجود به اصول اساسي دين پاي بند بود و مداهنه و سازش درباره آن ها را روا نمي دانستند و در برابر ناقضان حدود الهي، تهديدکنندگان عدالت اجتماعي و توطئه گران براندازي نظام ديني سخت نامتساهل بودند. در عين حال، در مورد حقوق شخصي و مناظرات علمي بسيار با سعه صدر و متساهل بودند. در اين خصوص، نمونه هايي از سيره آن بزرگوار ارائه شده است.
تساهل و تلورانس در فرهنگ غرب داراي مباني و فرايند تاريخي خاصي است که با آنچه در فرهنگ اسلامي تحت اين عنوان مطرح شده تفاوت ماهوي دارد. در مکاتب گوناگون سخن از تساهل و عدم تساهل مطلق نيست. در هيچ مکتبي سازش و تحمّل رفتار مخالف و يا نابردباري در برابر آن به طور مطلق تجويز نشده است بلکه بحث از تساهل و عدم تساهل نسبي است. بنابراين مهم تبيين موارد تساهل و عدم تساهل در مکاتب مختلف است. از آن جا که سيره علي(عليه السلام) تجسّم عيني اسلام است، براي راه يابي به موارد تساهل و عدم تساهل در مکتب اسلام مي توان سيره آن حضرت(عليه السلام)را مورد توجه قرار داد.