گفتگوي شيرين امام علي با امام حسن
اميرالمؤ منين (عليه السلام) فرمود: اي پسر معني رشد و صلاح چيست؟ حسن (عليه السلام) عرض کرد: بديها را با نيکي از ميان برداشتن. پرسيد شرف چيست؟ جواب داد خويشاوندان را در سايه خود نگاه داشتن و از خطايشان گذشتن. گفت مروت چيست؟ جواب داد عفاف نفس و اعطاي سائل سوال کرد دقت چيست؟ فرمود در اندک و بسيار و کوچک و بزرگ با احتياط نگريستن. پرسيد: فرومايگي چيست؟ گفت: راحت خود و رنج کسان خود خواستن پرسيد: کرم چيست؟ در همه حال خواه در توانگري خواه در درويشي، بخشيدن. [صفحه 700] پرسيد: بخل چيست؟ جواب داد: شرف خويش در سرمايه جستن. پرسيد: برادري چيست؟ جواب داد: برابري در همه حال چه در تنگدستي و چه در آسايش. پرسيد: ترس چيست؟ گفت: بر دوست حمله کردن و از دشمن گريختن. پرسيد: غنيمت چيست؟ جواب داد: غنيمت رغبت به تقوا و پرهيزگاري است. پرسيد: بردباري چيست؟ گفت: خويشتن را نگاه داشتن و خشم خود را فرو خوردن. پرسيد: بي نيازي چيست؟ گفت بر قسمت خويش قناعت کردن. پرسيد: گدايي چيست؟ گفت: هوس پرستي. سؤ ال کرد: مناعت چيست؟ فرمود حرمت خويش نگهداشتن. سؤ ال کرد: ذلت چيست؟ جواب داد: در برابر حوادث جزع کردن. سؤ ال کرد: حماقت چيست؟ فرمود: در محافل با ريش خود بازي کردن. گفت: جراءت چيست؟ جواب داد: بي ترس و هراس به پيکار حريف رفتن. پرسيد: رنج بيهوده چيست؟ گفت: بيهوده سخن گفتن. پرسيد: عظمت چيست؟ فرمود: در عين تنگدستي بخشيدن و در عين قدرت بخشودن. سؤ ال کرد: عقل چيست؟ جواب داد: شنيده ها را به خاطر سپردن. سؤ ال کرد: جهل چيست؟ جواب داد: پيشواي خود را کوچک شمردن و سر از فرمانش برتافتن. پرسيد: روشنايي چيست؟ نيکي را بکار بستن و از بدي دوري جستن. پرسيد: احتياط چيست؟ گفت: با زير دستان مدارا کردن. سؤ ال کرد: غفلت چيست؟ جواب داد: مسجد را ترک گفتن و در پي فرومايگان دنيا به دست دويدن. پرسيد: سفاهت چيست؟ گفت: فرومايگي. سؤ ال کرد: حرمان چيست؟ جواب داد: بخت سفيد را با دست خود سياه کردن. سؤ ال کرد: سيد کيست؟ گفت: آن کس که عشيره و قبيله خود را زخم زبان و نيششان ايمن بدارد. [صفحه 701]
محمد بن طلحه (علامه شافعي مذهب) از ابونعيم حديث مي کند که اميرالمؤ منين علي (عليه السلام) روزي با پسرش امام حسن (عليه السلام) گفتگوي شيريني به ميل کشيده بود. علي (عليه السلام) سؤ ال مي کرد و حسن (عليه السلام) جواب مي داد:
صفحه 700، 701.