عهدنامه صفين
اما مالک اشتر با بي اعتنايي به حوادث، خود را به نزديک سراپرده معاويه رساند، اشعث چون مالک را در چنين وضعي ديد با لحن تهديدآميزي از علي (عليه السلام) خواست تا مالک را از ادامه جنگ باز دارد. حضرت به ناچار يزيدبن هاني را نزد مالک اشتر فرستاد، اما مالک از امام اجازه و فرصت خواست تا کار را يکسره کند. اشعث وقتي خبر را شنيد بانگ زد: يا علي! مالک را احضار کن تا بر گردد و الا تو را زنده نمي بيند. آنگاه امام مجددا يزيد را پيش مالک فرستاد. مالک در حالي که خشم و غضب اندامش را فراگرفته بود، دست از جنگ کشيد و به موسي امام آمد و بانک بر منافقان زد که چرا يک مرتبه بر امام خود عصيان کرديد. اشعث گفت: ما با کساني که قرآن در دست دارند نمي توانيم بجنگيم. مالک گفت: اي احمق! يک سال است ما آنها را به قرآن دعوت مي کنيم عمل امروز آنان جز فريب چيز ديگري نيست. هر چه مالک نصيحت کرد منافقان نپذيرفتند. اشعث به مالک ناسزا گفت، مالک او را تازيانه زد. ياران اشعث دست به شمشير بردند و مالک نيز چنين کرد. امام علي (عليه السلام) وقتي اين حادثه را ديد از شدت تاءسف فرمود: اي مالک! چاره کر از دست ما بيرون رفت. آنگاه امام رو به لشکر خود کرد فرمود: شما کاري کرديد که نيروي اسلام متزلزل شد و توانايي از دست رفت... اشعث گفت: يا علي! اکنون که هر دو طرف به حکميت قرآن راضي هستيد. اجازه دهيد نزد معاويه بروم و نظر او را جويا شوم. امام فرمود: کار از دست من خارج شد و شما که به ميل خود عمل مي کنيد. در اين صورت من دخالتي ندارم. اشعث نزد معاويه رفت و معاويه او را به انتخاب حکمين از دو طرف وادار کرد. معاويه، [صفحه 607] عمر و عاص را حکم کرد و اشعث و يارانش ابوموسي اشعري را انتخاب کردند چون اين خبر به امام رسيد فرمود: سبحان الله، اين قوم منافق لااقل اختيار تعيين حکم را نيز به من نمي دهند... اصرار امام مبني بر انتخاب ابن عباس و مالک اشتر به علت مقاومت اشعث سودي نبخشيد. بدين ترتيب در تاريخ 17 صفر 38 هجري قمري صلح نامه اي در 19 ماده به امضاي علي (عليه السلام) و معاويه و شهود طرفين تنظيم شده و قرار شد تا 6 ماه ديگر موضوع اختلاف طرفين را با آيات قرآن مطابقت داده و راءي خود را بر اساس قرآن اعلام کنند و اين جنگ با 95 هزار کشته و ظلم هاي متعدد در حق ولايت به پايان رسيد.
وقتي در صفين قرآنها بالا شد مالک اشتر در صف مقدم جبهه مي جنگيد، اشعث بن قيس کندي مردي و ياران امام را بر ضد جنگ تحريک کرد تا آنجا که هوادارانش شمشيرها را در غلاف کردند و فرياد مي زدند، ما خواستار صلح هستيم!
صفحه 607.