ملاقات علي با منشي انوشيروان
[صفحه 353] پس از مرگ انوشيروان، جميل عمر طولاني کرد تا آن هنگم که علي (عليه السلام) به خلافت رسيد در سال 36 هجري هنگامي که علي (عليه السلام) همراه سپاه خود به جنگ خوارج به سوي سرزمين نهروان در حرکت بود از نزديکي مدائن گذشت و با پيرمود سالخورده اي که همان جميل منشي انوشيروان بود ملاقات کرد در اين ملاقات علي (عليه السلام) از جميل پرسيد: يک انسان چگونه بايد باشد؟ و چگونه زندگي کند؟ جميل گفت: لازم است که دوست کم و دشمن زياد داشته باشد! علي (عليه السلام) فرمود: اي جميل سخن تازه اي مي گويي؟ با اينکه همه مردم مي گويند دوست بسيار بهتر است. جميل گفت: آن گونه که مردم مي گويند صحيح نيست زيرا دوست بسيار موجب تکليف سخت در راه اداي نيازهاي آنها مي شود و انسان نمي تواند آن گونه که سزاوار است از اداي حق دوستان بر آيد، و در مثالهاي آمده: بسياري ناخدايان کشتي موجب غرق کشتي خواهند شد. علي (عليه السلام) پرسيد: بسياري دشمن چه سودي دارد؟ جميل گفت: دشمن که بسيار شد انسان لحظه مراقب خود هست تا خطا و لغزش نکند لذا خود را از گزند دشمن حفظ کند و اگر انسان در چنين حالت مراقبت و کنترل باشد برايش بهتر است. امام علي (عليه السلام) اين سخن او را پسنديد و آن را زيبا خواند.[1] .
انوشيروان از شاهان مشهور ساساني است که حدود 50 سال قبل از هجرت بر سراسر ايران حکومت مي کرد. بوذر جمهر فيلسوف معروف مدتي وزير او برود و شخصي بنام جميل مدتي کاتب او بود.
صفحه 353.