زد و خورد در حال مستي

در زمان خلافت اميرالمومنين عليه السلام به آن حضرت گزارش رسيد که چهار نفر در حال مستي يکديگر را با کارد مجروح نموده اند. امام عليه السلام دستور داد آنان را توقيف نموده تا پس از هشياري به وضعشان رسيدگي کند، دو نفر از آنان در بازداشتگاه جان سپردند. اولياي مقتولين نزد اميرالمومنين عليه السلام آمده و خواستار قصاص از زندگان شدند، آن حضرت عليه السلام به آنان فرمود: شما از کجا مي دانيد که اين دو نفر زنده ايشان را کشته اند و شايد خودشان يکديگر را مجروح نموده و مرده اند؟

گفتند: نمي دانيم، پس شما خودتان با استفاده از دانش خدادادي تان بين آنان حکم کنيد.

امام عليه السلام فرمود: ديه آن دو مقتول به عهده هر چهار قبيله است و بعد از اخراج خونبهاي زخمهاي دو نفر زخمي، باقيمانده به اولياي آن دو مقتول رد مي گردد.[1] .

شيخ مفيد پس از نقل اين خبر مي گويد: اين حکمي که آن حضرت عليه السلام درباره آنان فرموده تنها حکمي است که براي رسيدن به واقع تصور مي شود؛ زيرا گواهي نيست تا بدان وسيله قاتل از مقتول جدا شود. و نيز گواهي نيست تا ثابت کند قتل عمدي بوده، و اين حکم در مورد قتل خطا و اشتباه در قاتل است ؛ زيرا خونبهاي کشتگان را بر هر چهار قبيله قرار داده و ديه زخمهاي مجروحين را از آن کم کرده است، و مقصود آن حضرت از اينکه فرموده: ديه آن دو مقتول بر قبايل چهارگانه است اين است که ديه هر دو تا با هم، وگرنه ديه هر کدام از آنها بر سه قبيله ديگر است غير از قبيله خودش. (مولف). ارشاد مفيد، قضاياه عليه السلام في خلافته، من لا يحضر، کتاب الديات، باب حکم الرجل يقتل الرجلين او... حديث 7. تهذيب، کتاب الديات باب الاشتراک في الجنايات، حديث 5.