قرآن درباره «علي» چه مي فرمايد

آيات نازله در حق علي بن ابي طالب (ع) زياد است از جمله:

1- «يا ايها الرسول بلِّغ ما انزل اليک من ربّک وان لم تفعل فما بلّغت رسالته والله يعصمک من الناس؛[1] .

اي پيغمبر!ابلاغ کن به مردم آنچه را که براي تو نازل شده و اگر به اين دستور عمل نکني در مقام رسالت و نبوت خود کوتاهي کرده و سفارش پروردگار متعال را به مردم ابلاغ ننموده اي. خدا تو را از خطر مردم حفظ خواهد کرد».

اين آيه ي مبارکه، به تصديق و اعتراف بسياري از اهل سنّت، قبل از جريان غدير خم درباره ي علي بن ابي طالب (ع) نازل شده و رسول اکرم نيز علي (ع) را به وصايت و جانشيني خود معين فرمود.

2- «اليوم اکملت لکم دينکم وأتممت عليکم نعمتي ورضيت لکم الاسلام دينا؛[2] امروز دين شما را تکميل کرده و نعمتم را براي شما تمام نموده و اسلام را دين شما قرار دادم».

[صفحه 6]

بنا به اعتراف بسياري از علماي اهل سنت، پس از آنکه رسول اکرم، علي بن ابي طالب (ع) را در غدير خم به جانشيني خويش نصب فرمود، آيه ي مبارکه ي فوق نازل شده و ولايت علي بن ابي طالب (ع) را به عنوان تکميل دين، اعلام کرد.[3] .

3- انما وليکم الله ورسوله والذين آمنوا الذين يقيمون الصلاة ويؤتون الزکاة وهم راکعون؛[4] .

زمامدار امور شما خداست و رسول او، و کساني که نماز را به پا داشته و در حال رکوع، صدقه مي دهند».

عده ي زيادي از مفسّرين و محدّثين اهل سنّت اتفاق دارند آيه ي مذکور در شأن علي بن ابي طالب (ع)، موقعي که در حال رکوع انگشتري به سائل داد، نازل شد.

اين آيه ي شريفه هم صريحاً زعامت و ولايت علي (ع) را همراه ولايت خدا و رسولش اعلام مي دارد.[5] .

4- «ومن الناس من يشري نفسه ابتغأ مرضاة الله؛[6] و از جمله ي مردم کسي است که جان خود را براي طلب رضاي خدا مي فروشد».

در تفاسير مي نويسند:

هنگامي که کفار مکه تصميم گرفتند حضرت محمد (ص) را به قتل رسانند و اطراف خانه اش را محاصره کردند، پيامبر اکرم (ص) تصميم گرفت به مدينه هجرت کند. به علي (ع) فرمود: آيا تو حاضري شب در بستر من بخوابي تا گمان برند من خوابيده ام و از

[صفحه 7]

تعقيب ايشان در امان باشم. علي (ع) در آن وضع خطرناک، اين پيشنهاد را با آغوش باز پذيرفت و اين آيه ي شريفه به حضرت رسول اکرم (ص) نازل شد.[7] .

5- «اني جاعلک للناس اماماً، قال ومن ذريتي قال: لا ينال عهدي الظالمين؛[8] .

يا ابراهيم! من تو را پيشواي مردم قرار دادم. ابراهيم گفت: اين مقام را به ذريت من نيز عنايت فرما، خداوند فرمود: عهد امامت من، به ستمکاران نمي رسد».

رسول اکرم (ص) فرمود:

«من مشمول دعاي پدرم ابراهيم هستم. پس خداوند، مرا پيامبر و علي را جانشين من قرار داد».[9] .

6- «يا ايها الذين آمنوا اطيعوا الله واطيعوا الرسول واولي الامر منکم؛[10] .

اي کساني که ايمان آورده ايد، دستورات خدا و رسول و فرمانروايان (از جانب خدا و رسول) را اطاعت کنيد».

طبق تصريح بسياري از علماي اهل سنت، موقعي که رسول اکرم(ص)، علي بن ابي طالب (ع) را در مدينه جانشين خود قرار داد، آيه ي شريفه در شأن علي (ع) نازل شد.[11] .

اين آيه ي شريفه نيز اطاعت از علي (ع) را هم رديف اطاعت خدا و رسول اکرم (ص) شمرده و آن را واجب اعلام مي نمايد.

صفحه 6، 7.

---

1. مائده: آيه ي 67.
2. مائده: آيه ي 3.
3. مقتل خوارزمي، ص47؛ تفسير ابن کثير، ج2، ص14؛ روح المعاني، ج6، ص55؛ عقد الفريد، ج3، ص34؛ معجم الصغير، ص33؛ لسان الميزان، ج2، ص379؛ الارشاد الجويني، ص420؛ مختلف الحديث، ص52؛ دول الاسلام، ج1، ص20؛ نهج البلاغه ي ابن ابي الحديد، ج2، ص61؛ کنز العمال، ج5، ص160، مجمع الزوائد، ج7 ص17؛ فتح القدير، ج4، ص255.
4. مائده: آيه ي 55.
5. ذخائر العقبي، ص88؛ روح المعاني، ج6، ص149؛ فتح القدير، ج2، ص50؛ بحر المحيط، ج3، ص513؛ تفسير ابن کثير، ج2، ص71؛ اسباب النزول، ص148؛ تذکرة ابن جوزي، ص18؛ نور الابصار، ص105؛ تفسير طبري، ج6، ص165؛ کشاف، ج1، ص347؛ فخر رازي، ج12، ص26؛ المنار، ج6، ص442؛ الدر المنثور، ج2، ص293؛ مناقب مرتضوي، ص7.
6. بقره: آيه ي 207.
7. مسند حنبل، ج1، ص331؛ تفسير ثعلبي، ج2، ص376؛ تفسير فخر رازي، ج5، ص223؛ اسد الغابة، ج4، ص25؛ کفاية الطالب، ص114؛ بحر المحيط، ج2، ص118؛ روح المعاني، ج2، ص83؛ ينابيع الموده، ص92؛ مستدرک حاکم، ج3، ص4؛ حبيب السير، ج2، ص12.
8. بقره: آيه ي 124.
9. مناقب مغازلي، ص276؛ مناقب مرتضوي، ص41.
10. نسأ: آيه ي 59.
11. بحر المحيط، ج3، ص278؛ مناقب مرتضوي، ص56؛ ينابيع المودة، ص116.