حديث قَسيم الجنّة و النّار
در اکثر روايات معني اين حديث آنست که: خداوند چنين مأموريتي را در روز قيامت به آن حضرت خواهد داد که در حشر کبري بعد از تصويب خداوند، به اهل بهشت اجازه رفتن به بهشت و به اهل آتش فرمان رفتن به دوزخ بدهد. نظير آنکه در تفسير: «و اَذّنَ مُوذّنٌ بينهم انّ لعنةَ اللّه علي الظّالمين»[1] نقل شده که اين مؤذن و اعلام کننده، علي بن ابيطالب عليه السلام خواهد بود. در اين هيچ بعدي نيست و چه مانعي دارد که خداوند چنين مأموريت هائي به آن حضرت در قيامت بدهد مگر نعوذ بالله آن حضرت از ملائکة الله کمتر است که روز قيامت به امر خدا تمشيت امور خواهند کرد. در روايتي آمده که مفضل بن عمر از امام صادق عليه السلام معني اين حديث را پرسيد؟ امام فرمود: چون حب علي عليه السلام ايمان و بغض او کفر است و بهشت براي اهل ايمان و آتش براي کفر مي باشد، آن حضرت بدين علت قسيم الجنة و النار است...[2] . ولي در روايت ابوالصلت هروي از امام رضا عليه السلام آمده که آن حضرت نظير همين جواب را به مأمون عباسي داد و سپس به ابي الصلت فرمود: مطابق درک او جواب دادم ولي از پدرم شنيدم که از پدرانش از علي عليه السلام نقل مي کرد که آن حضرت گفت: «قال لي رسول الله صلي الله عليه وآله يا علي اَنت قسيمُ الجنة و النار يوم القيامة تقول للنار: هذا لي و هذا لک»[3] .
از مناقب منحصر به فرد اميرالمؤمنين عليه السلام حديث «قسيم الجنّة و النّار» است که با عبارات مختلف از رسول الله صلي الله عليه وآله نقل شده است از جمله با اين عبارت: «قال: صلي الله عليه وآله يا عليّ اَنت قَسيمُ الجنّةِ و النّارِ و اَنت يَعسوبُ الدّين» يا علي تو قسمت کننده بهشت و جهنم و تو پيشواي دين هستي.