اخلاق الولاة
ترجمه: اخلاق کارگزاران مالياتي او را به ترس از خدا در اسرار پنهاني، و اعمال مخفي سفارش مي کنم، آنجا که هيچ گواهي غير ازاو، و نماينده اي جز خدا نيست، و سفارش مي کنم که مبادا در ظاهر خدا را اطاعت، و در خلوت نافرماني کند، و اينکه آشکار و پنهانش، و گفتار و کردارش در تضاد نباشد، امانت الهي را اداء، و عبادت را خالصانه انجام دهد و به او سفارش مي کنم با مردم تندخو نباشد، و به آنها دروغ نگويد، و با مردم به جهت اينکه بر آنها حکومت دارد بي اعتنايي نکند، چه اينکه مردم برادران ديني، و ياري دهندگان در استخراج حقوق الهي اند بدان! براي تو در اين زکاتي که جمع مي کني سهمي معيّن، و حقّي روشن است، و شريکاني از مستمندان و ضعيفان داري، همانگونه که ما حق تو را مي دهيم، تو هم بايد نسبت به حقوق آنان وفادار باشي، اگر چنين نکني در روز رستاخيز بيش از همه دشمن داري، و واي بر کسي که در پيشگاه خدا، فقرا و مساکين، و درخواست کنندگان و آنان که از حقّشان محرومند، و بدهکاران و ورشکستگان و در راه ماندگان، دشمن او باشند و از او شکايت کنند.
أَمَرَهُ بِتَقْوَي اللَّهِ فِي سَرَائِرِ أَمْرِهِ وَخَفِيَّاتِ عَمَلِهِ، حَيْثُ لَا شَهِيدَ غَيْرُهُ، وَلَا وَکِيلَ دُونَهُ. وَأَمَرَهُ أَلَّا يَعْمَلَ بِشَيْ ءٍ مِنْ طَاعَةِ اللَّهِ فِيَما ظَهَرَ فَيُخَالِفَ إِلَي غَيْرِهِ فِيَما أَسَرَّ، وَمَنْ لَمْ يَخْتَلِفْ سِرُّهُ وَعَلَانِيَتُهُ، وَفِعْلُهُ وَمَقَالَتُهُ، فَقَدْ أَدَّي الْأَمَانَةَ، وَأَخْلَصَ الْعِبَادَةَ. وَأَمَرَهُ أَلَّا يَجْبَهَهُمْ وَلَا يَعْضَهَهُمْ، وَلَا يَرْغَبَ عَنْهُمْ تَفَضُّلاً بِالْإِمَارَةِ عَلَيْهِمْ، فَإِنَّهُمُ الْإِخْوَانُ فِي الدِّينِ، وَالْأَعْوَانُ عَلَي اسْتِخْرَاجِ الْحُقُوقِ. وَإِنَّ لَکَ فِي هذِهِ الصَّدَقَةِ نَصِيباً مَفْرُوضاً، وَحَقّاً مَعْلُوماً، وَشُرَکَاءَ أَهْلَ مَسْکَنَةٍ، وَضُعَفَاءَ ذَوِي فَاقَةٍ، وَإِنَّا مُوَفُّوکَ حَقَّکَ، فَوَفِّهِمْ حُقُوقَهُمْ، وَإِلَّا تَفْعَلْ فَإِنَّکَ مِنْ أَکْثَرِ النَّاسِ خُصُوماً يَوْمَ الْقِيَامَةِ، وَبُؤْسَي لِمَنْ - خَصْمُهُ عِنْدَ اللَّهِ - الْفُقَرَاءُ وَالْمَسَاکِينُ وَالسَّائِلُونَ وَالْمَدْفُوعُونَ، وَالْغَارِمُونَ وَابْنُ السَّبِيلِ!