اعلام عدالت اقتصادي
ابن ابي الحديد معتزلي از قول ابوجعفر اسکافي (دانشمند و متکلّم بزرگ معتزله متوفي سال 240 هجري) آورده است که: روز دوّم پس از بيعت با علي عليه السلام (که روز شنبه يازده شب مانده از ماه ذي الحجّه بود) آن حضرت به منبر رفت و خطبه اي ايراد کرد. در آن خطبه راه و روش خود را که ادامه سيره پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم بود، مشخّص، و مساوات در تقسيم بيت المال را اعلام کرد و همين سخنان، نخستين چيزي بود که خوگرفتگان به نابرابري ها، آن را خوش نداشتند، و موجب کينه و مخالفت با امام علي عليه السلام شد. آن حضرت به صراحت فرمود: وَ اِنّي حامِلُکُم عَلَي مَنْهَجِ نَبِيِّکُم صلي الله عليه وآله وسلم وَ مُنْفَذِ فيکُم ما أَمَرْتُ بِهِ؛ إن ِ اسْتَقَمْتُمْ لي وَ بِاللَّهِ الْمُسْتَعانِ، ألا إنَّ مَوْضِعي مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلي الله عليه وآله وسلم بَعْدَ وَفاتِهِ کَمَوْضِعِي مِنْهُ أيّامَ حَياتِهِ. «من شما را به راه روشن پيامبرتان صلي الله عليه وآله وسلم خواهم بُرد و به آنچه فرمان داده شده ام درباره شما عمل خواهم کرد، اگر به آنچه مي خواهم (تن سپاريد و) مستقيم شويد و (البتّه) از خدابايد ياري جست. بدانيد که موضع من نسبت به رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم پس از رحلت او، همچون موضع من در دوران زندگي اوست». حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام در ادامه سخنان خود، سرمايه داران را از راه و روششان پرهيز داد و اعلام کرد که استفاده هاي نامشروع از بيت المال پايان يافته است. و کسي بر سيره او که سيره پيامبر خداست و بر عمل به مساوات در تقسيم بيت المال خرده نگيرد و اعتراض نکند و آنان که براي خود نسبت به ساير مردم امتياز قائلند، بدانند که اجر مزيّت هاي معنوي نزد خداست و کسي را بر کسي مزيّتي مادّي نيست و همه مسلمانان برابرند و اموال خدا بايد به مساوات ميانشان تقسيم شود. سپس از همگان خواست که فردا براي گرفتن سهم شان از بيت المال بيايند.
آن حضرت بدون هيچ تأخير و سازشي، در روز دوّم زمامداريش تساوي در تقسيم بيت المال را اعلام کرد و در روز سوّم آن را تحقّق بخشيد.