سياست ماليات گيري
[صفحه 54] است که بخشي از نيازهاي مالي حکومت را بايد مردم بپردازند؛ همانها که از وجود حکومت، بهره مي گيرند و در سايه ي آن، به توليد و تجارت و... مي پردازند. وضعِ ماليات در تمام نظام ها با چنين آهنگي شکل مي گيرد، گو اين که چگونگي فراگيري و وصول آن در نظام هاي مختلف، متفاوت است. در سياست علوي، ضمن تأکيد بر وضعِ ماليات و مسئوليت دولت در فراگيري گرفتن آن از مردم، نوعِ نگاه به ماليات و چرايي و چگونگي گرفتن آن از مردم، شايان توجّه است. اعتماد به مردم، تأکيد بر عدم مشکل آفريني براي مردم، توجّه دادن مردم به جايگاه ماليات و اهميّت آن و... شايان توجه است. امام علي عليه السلام در دستورالعملي به کارگزار خود مي فرمايد: «هرگز در وصول ماليات، تازيانه برنکشيد و در گرفتن آن، مردم را در تنگنا قرار ندهيد»؛ و کارگزار، مي گويد که اگر چنين شود، بايد بدان گونه که رفته ام، بازگردم، يعني مردمْ خود، چيزي نخواهند داد. امام فرمود: «گرچه چنين شود».[1] . نگريستن در آموزه هاي علوي در اين زمينه، نشان دهنده ي آن است که سازمان و مأموران ماليات، موظف اند ضمن هوشياري و دقّت لازم در جهت تأمين بيت المال و فراگيري دقيق مسائل مربوطه به ماليات، بکوشند تا اعتماد مردم را جلب کنند و اخلاق اسلامي و رفتار ديني را مراعات کنند.
حکومت، در نگاه امام علي عليه السلام، براي مردم و در جهت احقاق حقوق مردم است. چنين
صفحه 54.