جايگاه مصلحت نظام اسلامي در انشاي حکم
[صفحه 530]
399. الغارات- به نقل از شريح-: علي عليه السلام نزد من فرستاد که همان گونه که درگذشته قضاوت مي کردي، قضاوت کن تا امور مردم، سامان گيرد. 400. شرح نهج البلاغة- در شرح سخن علي عليه السلام که «اگر پاهايم در اين بحران ها استوار گردد، اموري را دگرگون سازم» گويد-: ترديدي نداريم که او در پاره اي احکام شرعي و رخدادها به سويي مي رفت که با اقوال صحاببيان مخالف بود، مانند بريدن دست دزد از سرِ انگشت ها و فروش کنيزان فرزنددار و مانند آن؛ و آنچه او را باز مي داشت که احکام گذشتگان را دگرگون سازد، درگيري اش در جنگ با ياغيان و خوارج بود و به همين مطلب با واژه «مداحض (بحران ها)» اشاره مي کند که آرزو دارد در آنها پايش استوار گردد و از همين رو، به قاضيانش دستور داد «همان گونه که در گذشته قضاوت مي کرديد، قضاوت کنيد تا وحدت مردم، حفظ گردد». پس واژه ي «حتي» اشاره دارد که به آنان اجازه داد که از عادت گذشته در داوري و احکامي که مردم بدان خو گرفته اند، پيروي کنند تا وحدت مردمْ حاصل گردد، و [روشن است که] جمله هاي پس از واژه ي «الي» و «حتّي» با جمله هاي قبلي مغايرت دارند (يعني وقتي وحدتْ حاصل گشت، ديگر از عادت و رويه ي گذشته پيروي نکنيد).
صفحه 530.