توسعه تجاري
188. امام علي عليه السلام- به بردگان آزاد شده-: تجارت کنيد. خداوند به شما برکت دهد. به درستي که از رسول خدا شنيدم که مي فرمود: «روزي، ده قسمت است. نُه قسمت آن در تجارت است و يکي در چيزهاي ديگر». 189. امام علي عليه السلام- در عهدنامه اش به مالک اشتر-: ديگر اين که نيکي به بازرگانان و صنعتگران را بپذير و سفارش کردن به نيکويي درباره ي آنان را به عهده گير؛ چه کسي که مقيم باشد يا آن که با مال خود، از اين سو به آن سو رود و با دست رنج خودْ سود کند، که آنان، مايه هاي منفعت و پديدآوردنده ي اسباب آسايش و راحتي اند، و آوردنده ي آن، از جاهاي دوردست و دشوار، در بيابان و دريا و دشت و کوهسار؛ جايي که مردمان در آن جا گِرد نيايند و در رفتن بدان جا دليري نکنند. اين بازرگانان، مردمي آرام اند که از دشمني آنان، هراسي نيست، و آشتي جويند که از فتنه ي آنان، ترسي نيست. به کارهاي آنان، رسيدگي کن؛ چه در [صفحه 357] آن جايي باشند که خود به سر مي بري و چه در شهرهاي ديگر. 190. امام علي عليه السلام- در عهدنامه اش به مالک اشتر (بر پايه ي گزارش تحف العقول)-: آن گاه به بازرگانان و صنعتگران، نيکي کن و آنان را به نيکويي درباره ي ديگران، سفارش نما؛ چه آن که مقيم باشد يا آن که با مال خود،از اين سو به آن سو رود و با دست رنج خودْ سود کند، که آنان، مايه هاي منفعت و پديد آورنده ي اسباب آسايش و راحتي اند، و آورنده ي آن به شهرها از بيابان و دريا و دشت و کوهسارند؛ جايي که مردمان در آن جا گِرد نيايند و در رفتن بدان جا دليري نکنند، مانند کشورهاي دشمن تو که صنعتگراني دارند که خداوند،آسايش را بر دستان آنان، جاري ساخته است. پس حرمت آنان را نگه دار، و راه هايشان را امن ساز، و حقوقشان را بستان؛ زيرا که آنان، مردمي آرام اند که از دشمني آنان، هراسي نيست، و آشتي جويند که از فتنه ي آنان، ترسي نيست. دوست داشتني ترين کار برايشان، حفظ امنيت و اقتدار آنان است. پس به کارهاي آنان، رسيدگي کن؛ چه در آن جايي باشند که خود به سر مي بري و چه در شهرهاي ديگر. [صفحه 358]
187. امام علي عليه السلام: به تجارت بپردازيد که تجارت، سبب بي نيازي شماست از آنچه در دست ديگران است.
صفحه 357، 358.