گزينش کارگزاران شايسته
از ميان لشکريان، آن را که از نظر تو براي خدا و پيامبر و امام خود، خيرخواه تر است، به فرماندهي برگزين؛ کسي که دامنش پاک تر و بُردباري اش بيشتر است؛ از ميان آنان که دير به خشم آيند و به پذيرش پوزش، تن دهند و بر ناتوانان رحمت آورند، و در برابر قوي دستان، سر فرود نياورند، و از آن کسان که درشتي، آنان را بر نمي انگيزد و ناتواني، آنان را بر جاي نمي نشانَد.به آنان که گوهري نيک دارند و از خانداني پارسايند و از سابقه اي نيکو برخوردارند، نزديک شو. سپس به دليران و رزم آوران و بخشندگان و جوانمرداني که بزرگواري و خوبي ها را در خود فراهم آورده اند، نزديک باش. پس در کارهاي آنان، چنان بينديش که پدر و مادر، نسبت به فرزندان خويش مي نگرند... پس در کار کارگزاران خويش بينديش و آنان را پس از آزمون، به کار گمار و به ميل خود و بدون مشورت، آنان را به کار مگير که اين [خودسري و خودرأيي]،شاخه هاي ستم و خيانت را گِرد آورد. چنين افرادي را از ميان کساني که تجربه و حيا دارند و از خاندان هاي صالح که در مسلماني قدمتي بيشتر دارند، جستجو کن؛ زيرا که آنان، داراي خُلق و خويي گرامي ترند و آبرويشان، محفوظتر و طمعشان، کمتر و عاقبت نگري شان، فزون تر است... البته در گزيش آنان، تنها به خواست و اطمينان و خوش گماني خود، اعتماد مکن؛چرا که شخصيت ها براي جلب نظر زمامداران، به آراستن ظاهر و خوش خدمتي مي پردازند؛ ولي در پسِ آن، از خيرخواهي و امانتداري نشاني نيست؛ ليکن آنان را به خدمتي که براي کارگزاران نيکوکارِ پيش از تو عهده دار آن بوده اند، بيازماي و بر کسي اعتماد کن که نيکوترين اثر را در ميان همکاران داشته و به امانتداري، از همه شناخته شده تر است که اين، نشانه ي خيرخواهي تو براي [دينِ] خدا و کساني است که کار آنها را بر عهده گرفته اي. بر سرِ هريک از کارهايت رئيسي بگمار که بزرگيِ کار، او را ناتوان نسازد و بسياري اش، وي را پريشان نکند. هر عيبي که در ديوانداران تو باشد و تو از آن بي خبر باشي، بر عهده ي توست. 104. امام علي عليه السلام- در عهدنامه اش به مالک اشتر-: براي سرپرستي کارها، پرواپيشگان، اهل دانش و اهل سياست را برگزين. ر. ک: ص 251 «کنارگزاردن کارگزاران عثمان». [صفحه 284]
103. امام علي عليه السلام- در عهد نامه اش به مالک اشتر-: هريک از تهي دستان را بر زمامدار، حقّي است به اندازه اي که زندگي اش را سامان دهد و زمامدار، چنان که بايد، از عهده ي آنچه خداوند بر او واجب کرده برنيايد، جز با کوشش و ياري جُستن از خداوند و آماده کردن خويش بر همراهي حق و پايداري در انجام دادن آنچه بر او آسان باشد يا دشوار.
صفحه 284.