حق مداري
80. امام علي عليه السلام: در نظر گرفتنِ حق به سود کسي، شما را باز ندارد که حق را به زيان او به پا داريد. 81. الارشاد: هنگامي که امير مؤمنان، عزم سفر به سوي بصره کرد، در يکي از روستاهاي مدينه به نام «رَبَذه»[1] فرود آمد. بازمانده ي حاجيان، او را ملاقات کردند و نزد او گِرد آمدند تا سخنان او را که در خيمه اش بود، بشنوند.ابن عبّاس گويد: نزد علي عليه السلام آمدم. ديدم کفش هايش را وصله مي کند. بدو [صفحه 273] گفتم: نياز ما به تو براي اصلاح امور، بيشتر از آن چيزي است که انجام مي دهي. سخني نگفت تا از وصله کردن کفش فراغت يافت و آن را کنار کفش ديگر گذاشت. سپس به من فرمود: «آنها را قيمت بگذار». گفتم: ارزشي ندارند. فرمود:«هر چه قدر مي ارزد!». گفتم: نيم درهم. فرمود: «به خدا سوگند، اين کفش ها برايم دوست داشتني تر است از فرمانروايي بر شما، مگر آن که حقّي را به پا دارم يا باطلي را بزدايم». 82. امام علي عليه السلام- در نبرد صفّين-: سوگند به خداوند که هيچ روز جنگ را به تأخير نينداختم، جز آن که دوست داشتم گروهي به من ملحق شده، راه يابند و به پرتوِ من ميل پيدا کنند. اين امر، براي من دوست داشتني تر است از آن که آنان را بر گمراهي بکُشم، گرچه خود آنان، گناه خويش را بر دوش مي کشند. 83. امام علي عليه السلام- در شکوه از يارانش که به سوي معاويه مي رفتند-: به سوي چه کسي مي روند و مرا نيز بدان فرا مي خوانند؟! به خدا سوگند، من آنان را نخواستم، جز براي برپا داشتن حق، و ديگران آنها را نمي خواهند، مگر بر باطل. 84. امام علي عليه السلام- از نامه اش به مصريان هنگامي که اشتر را بر آنان گمارد-: پس از حمد و سپاس خداوند؛ من بنده اي از بندگان خدا را به سوي شما فرستادم که در روزهاي بيم، نخوابد و در ساعت هاي ترس، از دشمن روي برنتابد.از آتش سوزان بر بدکارانْ تندتر است. او مالک، پسر حارث مَذْحِجي است. آن جا که فرمانش حق بود، سخن او را بشنويد و او را فرمان بريد. 85. امام علي عليه السلام- در عهدنامه اش به مالک اشتر-: حق را از آنِ هر که بود، بر عهده گير، نزديک يا دور، و در اين راه، شکيبا باش و آن را به حساب خداوند بگذار، هر چند اين رفتار، با نزديکان و خويشاوندان و اطرافيانت باشد، و پايان آن را با همه ي دشواري اي که دارد، آرزو کن؛ زيرا که پايان آن، پسنديده است.86. امام علي عليه السلام: حق مداري، توانمندي را به همراه آورَد. 87. امام علي عليه السلام: آن که به حق پايبند باشد، مردم به سويش رغبت کنند. 88. امام علي عليه السلام: آن که در به پا داشتن حق بکوشد، موفّق گردد. [صفحه 274]
79. امام علي عليه السلام: برترينِ مردمان نزد خداوند، کسي است که رفتار بر پايه حق- گرچه او را به سختي اندازد- برايش دوست داشتني تر از باطل است؛ گرچه برايش سودآور شود.
صفحه 273، 274.