علي از زبان ديگران
در مـقـابـل عـظـمـت دريـا، کـيـسـت که سر تعظيم فرود نياورد، چه کسي توان دارد کوه هاي سترگ را به عظمت ياد نکند؟ چه کسي جراءت انکار انوار درخشان خورشيد تابان را دارد؟ کدام پرنده مي تواند در ساحت قدسيِ اين عَنقاي تيزپرواز خودنمايي کند؟ بـي گـمـان هـيـچ کـس تـوان تـمـاشـاي اقـيـانـوس مـوّاج مـنـاقـب و فـضـايـل امـيـرالمـؤمـنين علي (ع) را ندارد، چه رسد به آنکه بتواند مقامات آن حضرت را بـيـان کـنـد. لکن به مقتضاي جمله معروف «الفضلُ ما شَهِدَتْ بِهِ الاَْعْداءُ» (فضيلت آن است کـه دشمنان نيز به او گواهي دهند) مروري بر گفته ها و اعترافات کساني که به ظاهر پـيـروان و شـيعيان علي (ع) محسوب نمي شوند، خالي از لطف نيست، گرچه معترفيم که مـقـام ولايـت عـظـمـاي آن امـام هـمـام از هـمـه ايـن هـا بـرتـر و والاتـر اسـت و دسـت تـمـثـيـل و تـشـبـيـه ادبـي نـيـز در نماياندن اين عنصر پاکِ الهي و آسماني بسي عاجز و ناتوان است.
خوش تر آن باشد که سرّ دلبران
گفتـه آيـد در حـديـث ديـگران
امام علي از ديد خلفا
امام علي از ديدگاه دانشمندان اهل سنت
امام علي از ديدگاه دشمنان
امام علي از نگاه دانشمندان مسيحي