مقاله: نظام دادرسي علوي
محل نگهداري: پايگاه اطّلاع رساني سراسري اسلامي (پارسا) بشير، حسين نمايه:نظام قضايي اسلام؛ قضاوت هاي امام علي (ع) (امام علي (ع) ) چکيده: بررسي ويژگي هاي نظام دادرسي امام علي (ع) و وجوه تمايز آن با ساير نظام ها است. نويسنده با استفاده از منابع تاريخي و حقوقي ابتدا به آيين دادرسي در جاهليت و سپس در عهد نبوي پرداخته است. به باور وي، امر قضا در عهد علوي - بر خلاف خلفاي پيشين - موکول به اجتهاد و فهم ديني قاضيان بوده است؛ يعني در راستاي ولايت مطلقه علوي، امر تعيين قضات به استانداران موکول شده بود و آنان خود، قضات را تعيين و نصب مي کردند. البته برخي از واليان حضرت، فقط مأموران اجرايي يا مأموران خاص با مسئوليت هاي محدود بودند. در اين زمان شاهد وجود تشکيلات قضايي چون ديوان امور قضا، پليس حکومتي، دکة القضاء، ديوان مظالم و قاضي تحقيق هستيم. نويسنده نتيجه مي گيرد که امر قضا در حکومت علوي شعبه اي از ولايت اوست. با توجه به شرايط زمان نمي توان اين نظام را به کلي مشابه نظام هاي فعلي دانست، اما محاسن نظام دادرسي فعلي را داشت و از کاستي هاي اين دادرسي ها به دور بود و داوري نيز بر محور علم قاضي، شاهد، اقرار، سوگند و قرعه انجام مي شد.
انديشه حوزه، پياپي 32 و 33، ص 115-147، فارسي، کتابنامه: 145-147.