مقاله: مساله جانشيني علي از حضرت محمد












مقاله: مساله جانشيني علي از حضرت محمد



حکومت نامه امام علي عليه السلام: متون انگليسي (شماره 1587)، ص 31-53.

محل نگهداري: پايگاه اطّلاع رساني سراسري اسلامي (پارسا)

مومن، موجان

عنوان متن گزيده شده:

An Introduction to Sh'i Islam

نمايه: خلافت امام علي (ع)

چکيده: اين متن برگرفته از کتاب 'مقدمه اي بر شيعه در اسلام' نوشته موجان مُمِن است. اين نوشتار ماجراي شروع حکومت حضرت علي عليه السلام تا پايان جنگ صفين را پي مي گيرد. ابتدا از قتل عثمان و رويکرد مردم به علي (ع) براي بيعت آغاز مي کند و پس از آن به مسائلي مانند معضلات خلافت علي عليه السلام، ديدگاه شيعه درباره خلافت، بحرانها و جنگ هاي دوره خلافت مي پردازد. روش نويسنده تاريخي و تحليلي است و مهمترين تحليل او بررسي مقايسه اي ديدگاه هاي مهم محققان غربي درباره علل شکست و ناکامي حکومت علي عليه السلام است. ازجمله اين ديدگاه ها، پايبندي و تبعيت علي (ع) از اصول ديني است. برخي معتقدند: علي عليه السلام اعتقاد به ضوابط خاصي داشت که از دين اسلام الهام گرفته بود. اين ضوابط مانند عدالت خواهي به او اجازه کوچکترين معاشات با ديگران را نمي داد. ديدگاه ديگر مي گويد: ايشان معتقد به آزادي بيان و عمل بود و به حقوق فردي و اجتماعي احترام مي گذاشت. اما جامعه آن روز آمادگي قبول اين گونه زمامداري را نداشت. برخي متفکران از نگاه نظامي به ناکارآمدي دولت علي عليه السلام نگاه مي کنند و ساختار ارتش امام را به ويژه در جنگ صفين سست مي دانند. بخششهاي ممعاويه و خست علي (ع)، تنفر امام علي از تجملات، قدرت طلبي، اصول گرايي، برتري و پيشتازي انديشه هاي او و اينکه او به افق هاي دور مي انديشيد و افکار او بلندتر از جامعه خود بود از ديگر عللي است که توسط تحليلگران غربي ارائه شده است.