پايان مراسم غدير[1]
بدين ترتيب پس از سه روز، مراسم غدير پايان پذيرفت و آن روزها به عنوان [صفحه 66] «ايام الولاية» در ذهنها نقش بست، وگروهها وقبائل عرب، هر يک با دنيايي از معارف اسلام، پس از وداع با پيامبرشان و معرفت کامل به جانشينِ او، راهيِ شهر و ديار خود شدند. اهل مکه و يمن به سمت جنوب از راهي که آمده بودند بازگشتند و قبايل مختلف در مسير راه به منطقه ي سکونت خود رفتند. پيامبر صلي اللَّه عليه و آله نيز عازم مدينه گرديدند در حالي که کاروان بعثت را به سر منزل مقصود رسانده بودند. خبر واقعه ي «غدير» در شهرها منتشر شد و به سرعت شايع گرديد و به گوش همگان رسيد، و بدون شک توسط مسافران و ساربانان و بازرگانان تا اقصي نقاط عالم آن روز يعني ايران و روم و چين پخش شد و غير مسلمانان هم از آن با اطلاع شدند. در بُعد ديگر، پادشاهان ممالک که با قدرت نوپاي اسلام مخالف بودند و چه بسا چشم طمع به ايام بعد از رحلت پيامبر صلي اللَّه عليه و آله دوخته بودند، با شنيدن خبر تعيين جانشيني چون اميرالمؤمنين عليه السلام نقشه هاي خود را نقش بر آب ديدند. بدين وسيله جامعه ي اسلامي بار ديگر قدرت خود را به نمايش گذاشت، و از حملات احتمالي بيگانه مصون ماند، و بدين گونه بود که خداوند حجتش را بر مردم تمام کرد؛ چنان که اميرالمؤمنين عليه السلام مي فرمايد: «ما عَلِمْتُ اَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلي اللَّه عليه و آله تَرَکَ يَوْمَ الْغَديرِ لِاَحَدٍ حُجَّةً وَ لا لِقائِلٍ مَقالاً»:[2] . «....پيامبر صلي اللَّه عليه و آله در روز غدير براي احدي عذري، و براي کسي سخني باقي نگذاشت». از اينجاست که عمق کلام خداوند تبارک و تعالي را مي توان دريافت که مي فرمايد: «لَو اجْتَمَعَ النَّاسُ کُلُّهُمْ عَلي وِلايَةِ عَلِيٍّ ما خَلَقْتُ النَّارَ»:[3] . «اگر همه ي مردم بر ولايت علي متفق بودند آتش جهنم را خلق نمي کردم». [صفحه 67]
.
صفحه 66، 67.