مقام و منزلت پيامبر
1. پيشگوئي ها درباره ي او: انبياء و مرسلين گذشته به او بشارت داده اند. 2. خاتميت او: او خاتم و آخرين انبياء و مرسلين است و بعد از او پيامبري نخواهد آمد. در حاشيه ي اين مطلب اشاره اي داشتند که ذريه و فرزندان هر پيامبري از صلب خود او هستند، ولي فرزندان من از صلب علي عليه السلام خواهند بود. 3. مقام او: در اين باره به چهار جهت اشاره فرموده اند: [صفحه 204] الف: نور از جانب خداوند در وجود او قرار داده شده است. ب: او نبي مرسل و ترساننده و بر حذر دارنده است، و بهترين پيامبران است. ج: پس از خداوند، او مولي و صاحب اختيار مردم است، و اختيار او بر مردم از خودشان بيشتر است. د: او صراط مستقيم خداوند است که دستور پيروي آن را داده است. 4. علم او: هيچ علمي نيست مگر آنکه خداوند آن را به وي آموخته و در قلب او قرار داده است. 5. حجت بودن او: در اين باره به سه جهت اشاره شده است: الف: او حجت خداوند بر همه ي مخلوقات از اهل آسمان و زمين است، و تنها بر انسانها حجت نيست. ب: هر کس در حجت بودن او شک کند کافر است، و هر کس در چيزي از سخنان او شک کند گوئي در همه ي آن شک کرده است، و چنين شکي کفر است. ج: او از طرف خداوند سخن مي گويد. قول او از جبرئيل، و قول جبرئيل از خداست. 6. تبليغ او: در اين باره سه نکته فرمودند: الف: در رسانيدن آنچه خداوند بر او نازل کرده کوتاهي نکرده است. ب: مطالب را براي مردم روشن کرده و فهمانيده است. عين عبارت چنين است: «بدانيد که ادا کردم و رساندم و شنواندم و واضح نمودم». ج: خدا را بر رساندن و تبليغ خود شاهد گرفتند.
از آنجا که اساسِ غدير بر نبوت و خاتميتِ پيامبر اکرم حضرت محمد بن عبداللَّه صلي اللَّه عليه و آله بر قرار است و آنچه در غدير براي آينده ي اسلام و جهان پيش بيني شده مبتني بر بيان مقامِ شامخ حضرتش مي باشد، لذا در چندين فراز از خطبه آن حضرت منزلت و مقام خود را به مردم گوشزد فرمودند. در اکثر اين موارد نام ائمه عليهم السلام را پس از ذکر خود آوردند تا معلوم شود ريشه ي اين شجره ي طيبه و سر رشته ي اين برنامه ي بلند مدت و زير بناي ولايت و امامت، شخصِ خاتم انبياءصلي اللَّه عليه و آله است. آنچه در اين زمينه در متن خطبه آمده در شش عنوان قابل جمع است:
صفحه 204.