محور سخن در خطبه غدير
پيامبر صلي اللَّه عليه و آله در خطبه ي غدير يک مقصد اساسي داشتند که عصاره و چکيده ي آن را مي توان در اين جمله بيان کرد: «اعلام ولايت و امامتِ دوازده امام بعد از خود تا آخرين روزِ دنيا». با دقتِ کامل در طول خطبه، اين نکته کاملاً مشهود است که حضرت، محور سخن را ولايت امامان و بيان شئون آن قرار دادند و در سراسر صحبت از اين موضوع خارج نشدند، و اگر مطالب جنبيِ ديگري به چشم مي خورَد ارتباط مستقيم آن با اصل مطلب محفوظ است. با يک نظر دقيق مي توان ادعا کرد که کلام حضرت در اين سخنراني از سه موضوع [صفحه 194] خارج نشده است: مواردي از خطبه صريحاً درباره ي ولايت و امامت است، و مواردي از آن به عنوان مقدمه چيني و تمهيد براي موضوعِ ولايت است، و مواردي در بيان شئون امامت و حد ولايت امامان و فضائل ايشان و برنامه هاي اجتماعي آنان، و نيز درباره ي دشمنان ايشان و رؤساي ضلالت و انحراف است.
هنگامي که دستور سفر «حجة الوداع» از طرف خداوند به پيامبر صلي اللَّه عليه و آله نازل شد خطاب الهي چنين بود که همه ي فرامين مهم الهي به مردم ابلاغ شده بجز حج و ولايت.[1] اعمال حج هم در طول اين سفر به طور کامل تبيين شد، و آنچه براي غدير باقي ماند يک موضوع بود: «ولايت».
صفحه 194.