مدارک متن کامل خطبه غدير
خوشبختانه متن مفصل و کامل خطبه ي غدير در نُه کتاب از مدارک معتبر شيعه که هم اکنون در دست مي باشد و به چاپ هم رسيده، با اسناد متصل نقل شده است. رواياتِ اين نُه کتاب به سه طريق منتهي مي شود: يکي به روايت امام باقرعليه السلام است که با اسناد معتبر در چهار کتاب «روضةالواعظين» تأليف شيخ ابن فتّال نيشابوري،[2] «الاحتجاج» تأليف شيخ طبرسي،[3] «اليقين» تأليف سيد ابن طاووس[4] و «نزهة الکرام» تأليف شيخ محمد بن حسين رازي[5] نقل شده است. طريق دوم به روايت حذيفة بن يمان است که با اسنادِ متصل در کتاب «الاقبال» تأليف [صفحه 109] سيد ابن طاووس[6] به نقل از کتاب «النشر و الطيّ» نقل شده است. طريق سوم به روايت زيد بن ارقم است که با اسناد متصل در چهار کتاب «العُدَد القويّة» تأليف شيخ علي بن يوسف حلي،[7] «التحصين» تأليف سيد ابن طاووس،[8] و «الصراط المستقيم» تأليف شيخ علي بن يونس بياضي،[9] و «نهج الايمان» تأليف شيخ علي بن حسين بن جبر،[10] هر دو به نقل از کتاب «الولاية» تأليف مورخ طبري روايت شده است. شيخ حر عاملي در کتاب «اثبات الهداة»[11] و علامه ي مجلسي در «بحارالأنوار»[12] و سيد بحراني در کتاب «کشف المهم»[13] و ساير علماي متأخر، خطبه ي مفصل غدير را از مدارک مذکور نقل کرده اند. بدين ترتيب، متن کامل خطبه ي غدير به دست اين بزرگان شيعه حفظ شده تا به دست ما رسيده است، که اين خود در عالم اسلام از افتخارات تشيع است.
در تاريخچه ي کتابهاي اسلامي، اولين بار در نقل خطبه ي غدير به صورت مستقل، به کتابي که عالم شيعي استاد بزرگ علم نحو شيخ خليل بن احمد فراهيدي متوفاي 175 هجري تأليف کرده بر مي خوريم، که تحت عنوان «جزءٌ فيه خطبة النبي صلي اللَّه عليه و آله يوم الغدير»[1] معرفي شده است، و بعد از او کتابهاي بسياري در اين زمينه تأليف گرديده است.
صفحه 109.