مقاله: رابطه بايد و هست از منظر حضرت علي
معلمي، حسن نمايه:گزاره هاي اخلاقي؛ انديشه هاي کلامي و فلسفي امام علي (ع) (امام علي (ع) ) چکيده: بر اساس اين نوشتار، يکي از سؤال هاي اساسي در باب اخلاق آن است که آيا بين بايد و نبايدهاي اخلاقي رابطه وجود دارد يا نه؟ و اصولا آيا مي توان از راه علم به واقعيات، به بايدها و نبايدها دسترسي پيدا کرد؟ نويسنده با گزينش برخي از سخنان امام علي (ع) در نهج البلاغه و تجزيه و تحليل آنها، بر وجود اين ارتباط تأکيد مي ورزد. به عقيده وي حضرت علي (ع) به لحاظ رابطه علّي و معلولي بين افعال و نتايج و مفاسد مترتب بر آنها، بايد (ضرورت انجام) و يا نبايد (ضرورت تَرک) را مطرح ساخته که اين همان استنتاج ضرورت بالقياس نسبت به ايجاد از ضرورت بالقياس بين وجود است که عبارت ديگري از ضرورت بالقياس و بالغير است. امام علي با ذکر ثمرات روحي مترتب بر افعال خاص، دليل وجوب و ضرورت آنها را مطرح کرده و در طرف مقابل به پيامدهاي کارهاي نهي شده نيز پرداخته است.
معرفت، پياپي 39، ص 77-81، فارسي، کتابنامه: 81.