مقاله: مباني فکري، انساني و اجتماعي در نهج البلاغه
فضل الله، محمد صادق نمايه:ابعاد وجودي انسان؛ انديشه هاي امام علي(ع) (امام علي(ع) )؛ موضوعات نهج البلاغه(نهج البلاغه) چکيده:شرح معرفت انسان و ابعاد وجودي او و ديدگاه هاي علمي و اجتماعي امام علي(ع) در نهج البلاغه است. از ديدگاه نويسنده، سخنان علي(ع) انتزاعي نيست بلکه برخاسته از متن زندگي و منطبق با قرآن و وحي الهي است. نويسنده ابتدا به تحليل مباحث خداشناسي، انسان شناسي و هستي شناسي امام علي(ع) پرداخته و آنها را از منظر علمي و فلسفي تحليل کرده است. وي سپس مباحث اجتماعي نهج البلاغه را شرح مي دهد. به گفته او در اين قبيل از مباحثات، علي(ع) مبدأ علم را 'يقين' مي داند و يقين را مقدم بر شک و شک را محصول انحراف از يقين مي شمارد. از نظر علي(ع) قرآن، منشأ يقين مقدم بر شک را تعليم الهي مي داند و خداوند اولين معلّم و تنها معلّم حقيقي انسان ها است. در ادامه، مباحث انسان شناسي مورد تحليل قرار مي گيرد. نويسنده سه خصلت روح، فطرت و قلب را از ويژگي هاي انسان در نهج البلاغه شمرده است که انسان به وسيله آنها مطالب و معارف ديني را ادراک و آنها را تأييد مي کند. در قسمت پاياني، چگونگي بناي اجتماع اسلامي از منظر امام علي(ع) مورد بررسي واقع مي شود. از ديدگاه اميرالمؤمنين(ع) اساس اجتماع در اسلام بر پايه پيوند انسان با خدا شکل مي گيرد و در سايه اين ارتباط است که جامعه اسلامي مي تواند استحکام يابد.
يادنامه دومين کنگره هزاره نهج البلاغه(شماره 3581)، ص 155-175، کتابنامه: 175.