مقاله: غديريه نگاري در جهان اسلام












مقاله: غديريه نگاري در جهان اسلام



دانشنامه امام علي (ع) (شماره 176)، به کوششِ پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، ص 377-400.

جعفريان، رسول (1343- )

نمايه:کتابشناسي غدير

چکيده: شناسايي و معرفي شماري از رساله ها و کتاب هايي است که درباره طرق و دلالت و محتواي حديث غدير نگاشته شده است. اين پژوهش حاوي اطلاعات زير است: نخستين نگارش مستقل درباره حديث غدير، يک جزء و نوشته خليل بن احمد فراهيدي است. ابوالحسن طاهري و ابو جعفر بغدادي نيز درباره اين حديثْ کتاب نوشته اند. ابن جرير طبري دانشمند سني و نامور قرن سوم کتابي با نام 'الولاية' در اين زمينه نگاشته است که اکنون موجود نيست. کتاب الولايه اثر ابن عقده محدث زيدي مذهب قرن سوم هجري در شمار ديگر آثار پر ارج درباره حديث غدير است که امروز در دست نيست. حسن بن ابراهيم علوي نيز از کساني است که رساله اي در باب طرق حديث غدير نوشته است. دانشمند قرن چهارم ابوالحسن مهلبي بصري نيز کتاب الغدير را نگاشته است. ابوبکر تميمي بغدادي با کتاب 'مَنْ رَوي حديث غدير خم'، ابوطالب انباري با 'طرق حديث الغدير'، ابوالحسن دار قطني و ابو مفضل شيباني بغدادي و ابو عبدالله غضايري با کتاب 'يوم الغدير'، شيخ مفيد با دو رساله موجود، کاتب بغدادي و منصور آبي رازي و سيّد مرتضي با يک رساله موجود، محمد بن موسي خزاعي نيشابوري با 'بيان مَنْ کُنْتُ مَولاه'، کراجکي با 'دليل النص بخبر الغدير'، هبة الدين شيرازي با 'الايضاح و التبصير في فضل يوم الغدير'، ابو سعيد سجستاني با 'الدراية في حديث الولاية'، حسکاني حنفي با 'دعاة الهداة' و ابن حمدان همه از دانشوران قرن چهارم و پنجم هجري هستند که تأليفي در عرصه حديث غدير نگاشته اند.