عدالت رمز بقا، استحکام، ترقي نظام سياسي و ضامن ثبات و امنيت
[صفحه 14] عدل مي دانند». از اين ديدگاه «ملاک حکمراني و قوي ترين بنيان، عدل است». بنياني که «قوام عالم به آن مبتني است».[2] . مساله مهم در سيره ي علي (ع) اين است که ايشان هيچ وقت جهت امنيت و نظام سياسي، از عدالت به نفع امنيت عقب ننشسته اند. بلکه بر عکس، رعايت عدالت را ضامن امنيت و حفظ نظام و ضامن روشني چشم زمامداران و رسوخ محبت آنان در دل مردم مي دانند.[3] بنا به فرموده ي امام (ع) در عهدنامه ي مالک اشتر: تحقيقا بهترين چيز (نور چشم) براي حاکمان، اقامه ي عدالت و استقرار عدالت در سطح کشور و جذب قلوب ملت است و اين حاصل نشود مگر به سلامت سينه هايشان (به خالي بودن از کينه و بغض حاکمان).[4] . پس اگر زمامداران، عادل پيشه باشند قلب ها به سوي آنان جذب و عقده از دل ها گشوده مي گردد و اين خود تضمين کننده ي استحکام ارکان دولت و پيوند محکم آن با ملت است. عدل محوري نظام سياسي، باعث مي شود مردم براي رسيدن به آرمان ها و خواسته هاي خود راه هاي منطقي را انتخاب و طي نمايند و در غير اين صورت، ياس از عدالت، انسان ها را به نيرنگ، سوء استفاده و خلافکاري و تضعيف اخلاق عمومي و از هم پاشيدگي اجتماعي، خواهد کشانيد که خواه و ناخواه نتيجه ي آن، تزلزل در ثبات سياسي نظام سياسي و دولت است. [صفحه 15] از ديد امام (ع) رعايت عدالت از سوي رهبران و کارگزاران نظام اسلامي در سطوح مختلف سيستم سياسي، منتج به نتايج مثبت فراواني است. اين آثار براي رهبران عبارت است از: «استقلال و توان»، «نافذ شدن حکم»، ارزشمندي و بزرگ قدري»، «بي نيازي از ياران و اطرافيان» (از جهت وابستگي به منها)، «مورد ستايش قرارگرفتن زمان حکمراني آنان» و «بالا رفتن شان، عظمت و عزت» ايشان.[5] . امام علي (ع) معتقدند که «هيچ چيزي مانند عدالت دولتها را محافظت نمي کند» و عدل، چنان سپر محکمي است که رعايت آن موجب تداوم قدرت و اقتدار نظام سياسي مي گردد.[6] اما مهم ترين و فراگيرترين اثر عدالت، در سازندگي و اصلاح جامعه متبلور مي شود، چرا که «عدل سبب انتظام امور مردم و جامعه مي باشد» «هيچ چيز به اندازه ي عدالت نمي تواند مردم را اصلاح» نمايد. اجراي عدالت «مخالفت ها را از بين مي برد و دوستي و محبت ايجاد مي نمايد».[7] و در عمران و آباداني کشور (توسعه ي اقتصادي و صنعتي) تاثير به سزايي دارد.[8] اگر عدالت در جامعه اجرا نشود ظلم و ستم جاي آن را خواهد گرفت و ظلم، جز آوارگي و بدبختي و در نهايت خشونت به دنبال نخواهد داشت. حضرت (ع) خطاب به يکي از واليان خود مي فرمايند: کار به عدالت کن و از ستم و بيداد بپرهيز که ستم، رعيت را به آوارگي وادارد و بيدادگري، شمشير در ميان آورد.[9] . [صفحه 16]
علي (ع) عدل را «رستگاري و کرامت»، «برترين فضايل»، «بهترين خصلت» و «بالاترين موهبت الهي»،[1] «فضيلت سلطان»، «سپر و نگه دارنده ي دولت ها»، «مايه ي اصلاح رعيت» و «باعث افزايش برکات»، «مايه ي حيات آدمي و حيات احکام» و «مانوس خلايق»، ذکر مي فرمايند و «حکومت را مشروط به عدالت گستري دانسته» و «نظام آريت را مبتني بر
صفحه 14، 15، 16.