علل گرايش مردم به خلافت حضرت علي[1]
نخستين بحث در اين فصل، بيان علل گرايش مهاجرين و انصار به زمامداري امام (ع) است، گرايشي که در مورد خلفاي گذشته نظير نداشت و بعداً نيز مانند آن ديده نشد. هواداران امام (ع) پس از در گذشت پيامبر اکرم (ص) در اقليت فاحشي بودند و جز گروهي از صالحان از مهاجرين و انصار، کسي به خلافت او ابراز علاقه نکرد. ولي پس از گذشت ربع قرن از آغاز خلافت اسلامي، ورق آنچنان برگشت که افکار عمومي متوجه کسي جز علي (ع) نبود. پس از قتل عثمان، همه مردم با هلهله و شادي خاصي به در خانه ي امام (ع) ريختند و با اصرار فراوان خواهان بيعت با او شدند. علل اين گرايش را بايد در حوادث تلخ دوران خليفه ي سوّم جستجو کرد ؛ حوادثي که سر انجام به قتل خود وي منجر شد و انقلابيون مصري و عراقي را بر آن داشت که تا کار خلافت اسلامي را يکسره نساخته اند به ميهن خود باز نگردند.
.