راه هاي اصلاح و سلامت جامعه
بايد به جامعه روي آورد و راه هاي اصلاح و سلامت آن را شناخت، و علل فسادزدگي و عقب ماندگي جوامع آلوده را شناسايي کرد، و موانع رشد و ترقّي را از سر راه انسان ها برداشت. از نظر نهج البلاغه سلامت و اصلاح جامعه را بايد در نظم و اجراي قانون و مقرّرات کامل الهي و رعايت قوانين فردي و اجتماعي جستجو کرد که بي نظمي و هرج و مرج طلبي (آنارشيسم) و تجاوز به حقوق ديگران، فساد و تباهي و سقوط را در پي خواهد داشت. امام علي عليه السلام در کلام ارزشمندي به ره آورد برقراري نظم اجتماعي و رعايت صحيح حقوق فرد و جامعه اشاره مي فرمايد: فَإِذَا أَدَّتِ الرَّعِيَّةُ إِلَي الْوَالِي حَقَّهُ، وَأَدَّي الْوَالِي إِلَيْهَا حَقَّهَا عَزَّ الْحَقُّ بَيْنَهُمْ، وَقَامَتْ مَنَاهِجُ الدِّينِ، وَاعْتَدَلَتْ مَعَالِمُ الْعَدْلِ، وَجَرَتْ عَلَي أَذْلاَلِهَا السُّنَنُ، فَصَلَحَ بِذلِکَ الزَّمَانُ (پس هرگاه که مردم حقوق حکومت را ادا کنند و حکومت نيز حقوق مردم را رعايت کند، حق و عدالت در ميان آنها قوي و نيرومند مي گردد و راه دين و دينداري استوار و جاودانه مي شود و علائم تحقّق عدالت اجتماعي رخ مي نمايد. امور زندگي فرد و جامعه در مجراي اصلي خود قرار مي گيرد و آنگاه جامعه و زمانه اصلاح مي شود.)[1] . حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام با توجّه به ره آورد نظم اجتماعي، از بي نظمي ها هشدار مي دهد که: وَإِذَا غَلَبَتِ الرَّعِيَّةُ والِيَها، أَوْ أَجْحَفَ الْوَالِي بِرَعِيَّتِهِ، اخْتَلَفَتْ هُنَالِکَ الْکَلِمَةُ، وَظَهَرَتْ مَعَالِمُ الْجَوْرِ، وَکَثُرَ الْإِدْغَالُ فِي الدِّينِ (امّا آن گاه که رعيت بر حکومت خويش چيره گردد و يا حکومت و رهبر بر مردم ظلم روا دارد، نظم اجتماعي فرو مي پاشد و نشانه هاي جور و ستم آشکار مي گردد و اعمال ناروا در امور دين فراوان مي شود.)[2] . چه نيکو سرودند که: خدا آن ملّتي را سروري داد که تقديرش به دست خويش بنوشت
از آنجا که جامعه و زندگي اجتماعي يکي از عوامل مهمّ تربيتي محسوب مي شود و سلامت و اصالت و رشد و کمال انسان ها به سلامت و اصلاح جامعه نيز بستگي دارد،
1- روضه کافي ج 8 ص 352 ح550: کليني (متوفاي 328 ه) 2- منهاج البراعة ج 2 ص 348: ابن راوندي (متوفاي 573 ه) 3- دعائم الاسلام ج2 ص541 ح1926: قاضي نعمان (متوفاي 363 ه) 4- بحارالانوار ج34 ص184 وج27 ص251: مجلسي (متوفاي 1110 ه) 5- ربيع الابرار ج5 ص191 ح186: زمخشري معتزلي (متوفاي 538ه).