تاثير انتقادهاي امام علي در ديگر صحابه
ابن مسعود نيز يکي از مخالفان سرسخت خليفه سوم بود، وِي ابتداء از مريدان خليفه سوم و از کساني بود که مي گفت: حتّي اگر خليفه سوم نماز دو رکعتي در مني را چهار رکعت بخواند بايد از وِي اطاعت کرد، چرا که: الخلاف شرٌ «مخالفت شرّ است».[1] . و در نقل ديگر گفت: عثمان امام است، من با او مخالفت نمي کنم زيرا مخالفت شرّ است.[2] . امّا بعدها به شدّت، بر ضدّ خليفه سوم فعّاليّت مي کرد.[3] در صورتي که برخي از صحابه با خليفه سوم متّفق بودند.[4] . «گرچه بعدها دانشمندان اهل سنّت عقيده اين صحابه را در جواز مخالفت با حاکم به عنوان سيره سياسي شرعي نپذيرفتند.» آنچه مسلّم است آنکه خليفه سوم بر اين باور بود که مي بايست قدرت خلافت خود را در ابداع و ابتکار (همانند خليفه دوم) نشان دهد. او خود مي گفت: «اقدامات من را عمر نيز انجام مي داد، امّا چون او فرد قاطعي بود کسي جرأت مخالفت نداشت.»[5] .
وقتي حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام در نظارت بر سلامت اسلام به خليفه سوم بارها و بارها اعتراض کرد، در ديگر اصحاب پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم نيز أثر گذاشت، که آنها نيز برابر خلاف کاري هاي خليفه سوم اعتراض مي کردند.