مبارزه با تمايلات دروغين و آفات رشد











مبارزه با تمايلات دروغين و آفات رشد



از قبيل:

1- خودخواهي «غرور»

2- انتقام جوئي

3- عيب جوئي (غيبت)

4- يأس و نوميدي

5- افراط و تفريط

6- تکبّر و خود بزرگ بيني (عُجب)

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام به تربيت پذيري نسل جوان و آمادگي رواني او اشاره مي کند و مي فرمايد:

وَإِنَّمَا قَلْبُ الْحَدَثِ کَالْأَرْضِ الْخَالِيَةِ مَا أُلْقِيَ فِيهَا مِنْ شَيْ ءٍ قَبِلَتْهُ.

(همانا قلب و جان و روان جوان مانند زمين خالي آماده اي است که هر بذري در آن پاشيده شود مي پذيرد و با رورش مي کند.)[1] .

گفتيم که رشد تمايلات حيواني، غريزي و طبيعي بوده و بدون مراقبت هاي آموزشي، تربيتي رشد مي کند، جوانه مي زند و همه وجود انسان را فرا مي گيرد، مانند:

شهوت، غضب، درنده خوئي و...

در نتيجه تنها راه صحيح تربيت، ايجاد اعتدال و ميانه روي، است که:

ابتداء به رشد و تکامل غرائز انساني همّت نمائيم و سپس غرائز و تمايلات مشترک را تعديل و کنترل کرده، و به مبارزه با آفات رشد بپردازيم، که هرگونه سستي و مسامحه کاري زيان هاي جبران ناپذيري را بهمراه خواهد داشت.

امام علي عليه السلام با اولويّت دادن به مسائل تربيتي نسل جوان، خطاب به فرزندش امام مجتبي عليه السلام مي فرمايد:

فَبَدَرْتُکَ بِالأدَبِ قَبْلَ أَنْ يَقْسُوَ قَلْبُکَ، وَيَشْتَغِلَ لُبُّکَ، لِتَسْتَقْبِلَ بِجِدِّ رَأْيِکَ مِنَ الْأَمْرِ

(پسرم من در تعليم و تربيت تو شتاب کردم پيش از آنکه قلب تو سخت گردد و عقل و فکرت به امور ديگري مشغول گردد تا با تربيت و آموزش هاي ضروري با تصميمي جدّي و استوار به استقبال امور زندگي اجتماعي بشتابي.)[2] .









  1. نامه 22/31 نهج البلاغه معجم المفهرس مؤلّف، که برخي از اسناد آن به اين شرح است:

    1- کتاب رسائل: کليني (متوفاي 328 ه)

    2- کتاب زواجر و مواعظ: حسن بن عبدالله بن سعيد (متوفاي قرن3 ه)

    3- من لايحضره الفقيه ج4 ص392 و386: شيخ صدوق (متوفاي 381 ه)

    4- تحف العقول ص97/52و99/68 و76: ابن شعبه حراني (متوفاي 380 ه)

    5- کتاب وصايا: سيد بن طاووس (متوفاي 664 ه)

    6- کتاب کشف المحجة (فصل 154(ص220: سيد بن طاووس (متوفاي 664 ه)

    7- فروع کافي ج 5 ص338 و510 ح3: کليني (متوفاي 328 ه).

  2. نامه 22/31 نهج البلاغه المعجم المفهرس مؤلّف (مدارک گذشته).