آزادي طلبي
امام علي عليه السلام به مالک اشتر مي فرمايد: يا مالِکُ فَأَمْلِک هَوَاکَ وَشُحَّ بِنَفْسِکَ عَمَّا لايَحِلُّ لَکَ (اي مالک عنان هواو هوس را در دست گير و از آزادي بي بندوبار بپرهيز و از آنچه حلال نيست دوري کن.)[1] . در جاي ديگري به کميل بن زياد دستور مي دهد که خانواده خود را با نظارت و سرپرستي صحيح به سوي خوبي ها رهنمون باشد. که حضرت فرمود: يَا کُمَيْلُ، مُرْ أَهْلَکَ أَنْ يَرُوحُوا فِي کَسْبِ الْمَکَارِمِ، وَيُدْلِجُوا فِي حَاجَةِ مَنْ هُوَ نَائِمٌ (اي کميل! خويشان و بستگان خود را وادار کن که روزها به دنبال کسب مکارم و فضائل اخلاقي بروند و شب ها در پي بر آوردن حاجت کساني که در خوابند باشند.)[2] . و به فرزندش امام مجتبي عليه السلام فرمود: وَلا تَکُنْ عَبْدَ غَيْرِکَ وَقَدْ جَعَلَکَ اللَّهُ حُرَّاً (فرزندم، بنده و برده ديگري مباش چرا که خداوند تو را آزاد آفريده است.)[3] .
ميل به آزادي و استقلال، ريشه تمام خوبي ها، و راه صحيح رسيدن به سعادت و تکامل، و مبارزه با ظلم و ستم و استبداد است، امّا نبايد فراموش کنيم که سوءاستفاده از آزادي نيز محکوم است، نبايد با بهانه ميل به آزادي، از اجراي قوانين الهي و اجتماعي سرپيچي نمود و يا از پدر و مادر و اساتيد و مربّيان دلسوز روي گردان شد، و يا به بهانه آزادي، انواع برده گي ها و فسادزدگي ها را به جان خريد که مخالف آزادي واقعي انسان است.
1- تحف العقول ص 126: ابن شعبه حراني (متوفاي 380 ه) 2- دعائم الاسلام ج 1 ص 350: قاضي نعمان (متوفاي 363 ه) 3- نهاية الارب ج 6 ص 19: نويري شافعي (متوفاي 732 ه) 4- فهرست نجاشي ص 7: نجاشي (متوفاي 450 ه). 1- غرر الحکم ص 314 / ج 3 ص 311: آمدي (متوفاي 588 ه) 2- کتاب مستطرف ج 1 ص 114: ابشيهي (متوفاي 580 ه) 3- ربيع الابرار ج3 ص194 ح140 ب43: زمخشري معتزلي (متوفاي 538 ه) 4- منهاج البراعة ج 3 ص 347: ابن راوندي (متوفاي 573 ه) 5- غرر الحکم ج 6 ص 108: آمدي (متوفاي 588 ه) 6- بحارالانوارج1 ص223: مجلسي (متوفاي 1110ه). 1- کتاب رسائل: کليني (متوفاي 328 ه) 2- کتاب زواجر و مواعظ: حسن بن عبد الله بن سعيد (متوفاي قرن3 ه) 3- من لايحضره الفقيه ج4 ص392 و386: شيخ صدوق (متوفاي 381 ه) 4- تحف العقول ص97/52 و99/68 و76: ابن شعبه حراني (متوفاي 380 ه).