قسمتي از خطبه 198 نهج البلاغه
ثُمَّ أَنْزَلَ عَلَيْهِ الْکِتَابَ نُوراً لَا تُطْفَأُ مَصَابِيحُهُ، وَسِرَاجاً لَا يَخْبُو تَوَقُّدُهُ، وَبَحْراً لَا يُدْرَکُ قَعْرُهُ، وَمِنْهَاجاً لَا يُضِلُّ نَهْجُهُ، وَشُعَاعاً لَا يُظْلِمُ ضَوْؤُهُ، وَفُرْقَاناً لَا يُخْمَدُ بُرْهَانُهُ، وَتِبْيَاناً لَا تُهْدَمُ أَرْکَانُهُ، وَشِفَاءً لَا تُخْشَي أَسْقَامُهُ، وَعِزّاً لَا تُهْزَمُ أَنْصَارُهُ، وَحَقّاً لَا تُخْذَلُ أَعْوَانُهُ. فَهُوَ مَعْدِنُ الْإِيمَانِ وَبُحْبُوحَتُهُ، وَيَنَابِيعُ الْعِلْمِ وَبُحُورُهُ، وَرِيَاضُ الْعَدْلِ وَغُدْرَانُهُ، وَأثَافِيُّ الْإِسْلَامِ وَبُنْيَانُهُ، وَأَوْدِيَةُ الْحَقِّ وَغِيطَانُهُ. وَبَحْرٌ لَا يَنْزِفُهُ الْمُسْتَنْزِفُونَ، وَعُيُونٌ لَا يُنْضِبُهَا الْمَاتِحُونَ، وَمَنَاهِلُ لَا يَغِيضُهَا الْوَارِدُونَ، وَمَنَازِلُ لَا يَضِلُّ نَهْجَهَا الْمُسَافِرُونَ، وَأَعْلَامٌ لَا يَعْمَي عَنْهَا السَّائِرُونَ، وَآکَامٌ لَا يَجُوزُ عَنْهَا الْقَاصِدُونَ. جَعَلَهُ اللَّهُ رِيّاً لِعَطَشِ الْعُلَمَاءِ، وَرَبِيعاً لِقُلُوبِ الْفُقَهَاءَ، وَمَحَاجَّ لِطُرُقِ الصُّلَحَاءِ، وَدَوَاءً لَيْسَ بَعْدَهُ دَاءٌ، وَنُوراً لَيْسَ مَعَهُ ظُلْمَةٌ، وَحَبْلاً وَثِيقاً عُرْوَتُهُ، وَمَعْقِلاً مَنِيعاً ذِرْوَتُهُ، وَعِزّاً لِمَنْ تَوَلَّاهُ، وَسِلْماً لِمَنْ دَخَلَهُ، وَهُدًي لِمَنِ ائْتَمَّ بِهِ، وَعُذْراً لِمَنِ انْتَحَلَهُ، وَبُرْهَاناً لِمَنْ تَکَلَّمَ بِهِ، وَشَاهِداً لِمَنْ خَاصَمَ بِهِ، وَفَلْجاً لِمَنْ حَاجَّ بِهِ، وَحَامِلاً لِمَنْ حَمَلَهُ، وَمَطِيَّةً لِمَنْ أَعْمَلَهُ، وَآيَةً لِمَنْ تَوَسَّمَ، وَجُنَّةً لِمَنِ اسْتَلْأَمَ، وَعِلْماً لِمَنْ وَعَي، وَحَدِيثاً لِمَنْ رَوَي، وَحُکْماً لِمَنْ قَضَي. ترجمه: قسمتي از خطبه 198 ارزش ها و ويژگي هاي قرآن سپس قرآن را بر او نازل فرمود. نوري است که خاموشي ندارد، چراغي است که درخشندگي آن زوال نپذيرد، دريايي است که ژرفاي آن درک نشود، راهي است که رونده آن گمراه نگردد، شعله اي است که نور آن تاريک نشود، جدا کننده حق و باطلي است که درخشش برهانش خاموش نگردد، بنايي است که ستونهاي آن خراب نشود، شفا دهنده اي است که بيماريهاي وحشت انگيز را بزدايد، قدرتي است که ياورانش شکست ندارند، و حقّي است که ياري کنندگانش مغلوب نشوند. قرآن، معدن ايمان و اصل آن است، چشمه هاي دانش و درياهاي علوم است، سرچشمه هاي عدالت، و نهرهاي جاري عدل است، پايه هاي اسلام و ستون هاي محکم آن است، نهرهاي جاري زلال حقيقت، و سرزمين هاي آن است، دريايي است که تشنگان آن، آبش را تمام نتوانند کشيد، و چشمه هايي است که آبش کمي ندارد، محل برداشت آبي است که هرچه از آن برگيرند کاهش نمي يابد، منزلهايي است که مسافران راه آن را فراموش نخواهند کرد، و نشانه هايي است که روندگان از آن غفلت نمي کنند، کوهسار زيبايي است که از آن نمي گذرند. خدا قرآن را فرو نشاننده عطش علمي دانشمندان، و باران بهاري براي قلب فقيهان، و راه گسترده و وسيع براي صالحان قرار داده است، قرآن دارويي است که با آن بيماري وجود ندارد، نوري است که با آن تاريکي يافت نمي شود، ريسماني است که رشته هاي آن محکم، پناهگاهي است که قلّه آن بلند، و توان و قدرتي است براي آن که قرآن را برگزيند، محل امني است براي هرکس که آنجا وارد شود، راهنمايي است براي آن که از او پيروي کند، وسيله انجام وظيفه است براي آن که قرآن را راه و رسم خود قرار دهد، برهاني است بر آن کس که با آن سخن بگويد، عامل پيروزي است براي آن کس که با آن استدلال کند، نجات دهنده است براي آن کس که حافظ آن باشد و به آن عمل کند، و راهبر آن که آن را بکار گيرد، و نشانه هدايت است براي آن کس که در او بنگرد، سپر نگهدارنده است براي آن کس که با آن خود را بپوشناند، و دانش کسي است که آن را به خاطر بسپارد، و حديث کسي است که از آن روايت کند، و فرمان کسي است که با آن قضاوت کند.
القيّم الاخلاقيّة و خصائص القرآن