هدف اصلي اين نوشتار
1. اهميت و جايگاه والاي خردورزي و تفقه در دين؛ 2. تربيت و هدايت عقل و بيان لغزشگاههاي انديشه؛ 3. قلمرو عقل و حدود توانايي آن. پيش از پرداختن به اين مباحث، بايد يادآور شد، «تعقل» در اين مبحث به معناي به کارگيري قوهاي است که در حوزه مسائل نظري، آدمي را به شناخت مطابق با واقع و اعتقاد درست رهنمون ميشود و در قلمرو امور عملي رفتاري، رفتارهاي شايسته را به وي مينماياند؛ به عبارت ديگر، مراد از عقل قوه شناخت حق و باطل است. عقل به اين معنا، هرگز دچار لغزش و اشتباه نخواهد شد؛ البته ممکن است درک مطالب و معارفي از حدود و تواناييهاي عقل آدمي بيرون باشد؛ اما عقل در قلمرو تواناييهاي خويش هرگز دچار خطا نميشود. از اين رو، هر چند در کلمات امام علي(ع) محدوديتها ومحروميتهاي خرد و خردورزي بيان شده است؛ اما هيچ گاه واقعنمايي آن مورد ترديد قرار نگرفته است. مراد از دين در اين دفتر، دين مورد نظرجامعهشناسان، روان شناسان و ديگر متفکران علوم انساني نيست. منظور، دينحقِ آسماني و الاهي است که معارف وحياني ارائه ميدهد و تنها مصداق آن،اسلام است. ساير اديان ممکن است از مطالب حق الاهي تهي نباشند؛ اما در مجموع تحريف شدهاند و حقايق نهفته در آنها با خرافهها و افسانهها درآميخته است.
هدف اصلي اين نوشتار کوتاه، سيري در شناخت جايگاه خرد وخردورزي از چشم انداز امام علي(ع) است.