دليل عقلي

دليل عقلي که دال بر ثبوت اين نسبت باشد، مي‏توان مقدمات زير را براي اقامه آن و رسيدن به نتيجه قطعي مورد توجه قرار داد:

شک نيست که نهج‏البلاغه از لحاظ بلاغت و اشتمال بر دانش و حکمت و با هم داشتن روايت و درايت در اوج است. از سويي نمي‏توان گفت نهج‏البلاغه کلام جنيان باشد. ناگزيز کلام آدمي است. نيز شک نيست که از عصر پيش از اسلام سخني بدين پايه و مايه نمي‏شناسيم. پس نهج‏البلاغه سخني است شيوا و نغز که پس از اسلام گفته آمده است. از سوي ديگر يقين داريم که نهج‏البلاغه قرآن يا حديث پيامبر نيز نيست.

در اين صورت از سخنان سابقين اين امت است، از نظر محققان سبک‏هاي ادبي و اسلامي، اين نکته نيز ثابت است که شريف رضي از امام علي که بلاغت را از سرچشمه فصيح‏ترين عرب يعني محمد (ص) گرفته است بليغ‏تر نيست و شريف رضي و امثال او در فصاحت و بلاغت و قدرت بيان، به هر پايه‏اي که باشند، باز نمي‏توانند در جايگاه امام بايستند، چنانکه شريف رضي نيز نهج‏البلاغه را هرگز به خود نسبت نداده است. پس عقل حکم مي‏کند که نهج‏البلاغه را از سخنان امام علي بدانيم. علاوه بر اين، امام داراي حکم و امثالي است که با اين سبک و اين نظم سخن که در نهج‏البلاغه مي‏بينيم کاملا هماهنگ است.

---