پيش روي و عقب نشيني











پيش‏روي و عقب‏نشيني



جنگ مجموعه‏اي از حمله، بازگشت، عقب‏نشيني و حمله‏ي مجدد است. سپاه بايد داراي انعطاف کافي باشد تا بداند کي حمله کند و کي به خاطر حملات آينده عقب بنشيند.

سرباز به همان اندازه که بايد براي يورش آماده باشد، بايد در صورت لزوم خود را براي عقب‏نشيني آماده کند تا در موقعيت مناسب اقدام به پاتک نمايد.

حملات پياپي که «اقدام بعدي» در آنها به دقت محاسبه نشده باشد، به درماندگي و سردرگمي مي‏انجامد، زيرا چه بسا لشکر در مي‏ماند که به چه اقدامي بايد دست بزند؟

[صفحه 104]

مولا علي (ع) مي‏فرمايد:

لا تشتدن فره بعدها کره، و لا جوله بعدها حمله، و اعطوا السيوف حقوقها و وطنوا للجنوب مصارعها، و اذمروا انفسکم علي الطعن الدعسي و الضرب الظلحفي، و اميتوا الاصوات فانه اطرد للفضل،...

«در کارزار گريزي را که بازگشت و شکستي را که حمله‏اي در پي دارد ناگوار مشماريد. حق شمشير را چنانکه بايد به جا آوريد. بر دشمن چنان بتازيد که تار و مار شود. خويشتن را برانگيزيد و دشمن را چنان ضربه بزنيد که به خاک افتد و چنانش بکوبيد که جنبيدن نتواند و خموشي بگيريد که سکوت بهترين پادزهر ترس است. سوگند به آن که دانه را بشکافت و روان را آفريد، اين گروه، اسلام نياوردند، بلکه نقاب اسلام به خود بستند و کفر خويش پنهان داشتند. پس چون همدلاني يافتند کفر خود را آشکار ساختند.»[1].


صفحه 104.








  1. نهج‏البلاغه، نامه‏ي شماره‏ي 16.