جهاد: کمال اسلام
چند چيز، که به ترتيب اهميت از اين قرارند: در درجهي اول: ايمان راستين به خداوند و پيامبر او. و در درجهي دوم: جهاد. و پس از آن اقرار به يگانگي خداوند با کلمهي اخلاص «لااله الا الله» و در مراتب بعدي نماز، زکات و روزه قرار ميگيرند. امام علي (ع) ميفرمايد: ان افضل ما توسل به المتوسلون الي الله (سبحانه و تعالي) الايمان به و برسوله، و الجهاد في سبيله فانه ذروه الاسلام، و کلمه الاخلاص فانها الفطره، و اقام الصلوه فانها المله... «برترين وسيلهاي که پيروان حق براي نزديکي به خداوند يکتا بدان دست مييازند: ايمان به خداوند و فرستادهي اوست. و جهاد در راه او، که اوج اسلام.» و کلمهي اخلاص، که همانا فطرت بشر است (که انسان بر آن زاده ميشود). [صفحه 16] و بر پاي داشتن نماز، که همانا ملت است (نشانههاي پاي بندي به امت اسلامي). و پرداختن زکات که فريضهاي واجب است. و روزهداري ماه رمضان، که بازدارندهي و به جاي آوردن حج خانهي خدا و مراسم عمرهي آن، که فقر را از بين ميبرد (زيرا روح و وجدان آدمي را ميپالايد و همهي مردم را به هم پيوند ميدهد) و گناه را ميشويد. و صلهي رحم، که بر دارائي ميافزايد (زيرا روح همکاري را در ميان افراد خانواده بارور ميسازد) و به انسان طول عمر ميبخشد. و صدقهي نهاني که گناهان را ميپوشاند. و صدقهي آشکار، که از مرگ ناگوار جلو ميگيرد. و پرداختن به کارهاي نيک که انسان را از فروافتادن به خواري و زبوني حفظ ميکند. و پيوسته به ياد خدا باشيد، که بهترين ياد است. و به آنچه پروردگار، پرهيزکاران را نويد داده است بگرائيد، که وعدهي خداوند راستترين است. و از رهنمودهاي پيامبرتان پيروي کنيد که برترين رهنمود است، و سنت او را رهنماي خود قرار دهيد که راهگشاترين سنت است.»[1]. بدين ترتيب ميبينيم که مقام جهاد پس از ايمان به خداوند و پيامبر، و پيش از نماز و روزه و زکات آمده است، و حتي قبل از کلمهي [صفحه 17] «اخلاص» که همانا نشانهي اسلام است. چرا؟ زيرا جهاد- از نظر امام- اوج اسلام است و بدون آن آزادي از بند وحشت و طاغوت امکانپذير نيست و جامعهي سالم و عدالتآميزي که وظايف خود را به دور از فشارهاي گوناگون به نحو مناسب به جاي آورد، تحقق نمييابد، و آشکار است که فرايض ديني تنها زماني نتيجهي کامل ميبخشد که آدمي از بتهاي زميني رسته باشد.
چه چيزي بندگان را به خداوند نزديک ميکند؟
صفحه 16، 17.