علم يا مال؟
[صفحه 184] علي عليهالسلام فرمود: العلم خير من المال، العلم يحرسک و انت تحرس المال. و المال تنقصه النفقه، و العلم يزکو علي الانفاق، و العلم حاکم، و المال محکوم عليه هلک خزان الاموال و هم احياء، و العلماء باقون ما بقي الدهر، اعيانهم مفقوده، و امثالهم في القلوب موجوده. علم از مال بهتر است. چه علم، تو را از لغزش و انحراف نگاه ميدارد و تو مال را (از خطر) حفظ ميکني، مال به واسطه خرج کردن کم ميشود و علم به وايطه خرج کردن (آموختن به ديگران) زياد ميشود علم حاکم و مال محکوم است آنان که مال را جمع و نگاهداري کردند اگر چه زندهاند ولي نابود و بياثرند اما دانشمندان تا جهان باقي است باقي هستند کالبد آنان در اثر مرگ از بين ميرود، ولي صورتهاي ايشان در دل مردم موجود است. [صفحه 185]
آنانکه درصدد تحقيق مطالب بوده و ميل داشتهاند تا سر حد امکان، حقايق را درک کنند، گاهي موضوع قدرتها را پيش کشيده و دربارهي آنها قلمفرسائي کردهاند. از جملهي قدرتها قدرت قلم و شمشير است که بعضي آنها را سبک و سنگين کرده و نتيجتا يکي را در ميدان سنجش برنده دانستهاند. حتي اين مطلب در ادبيات عرب فصلي را بنام: «مناظره السيف و القلم- گفتگوي شمشير و قلم» اشغال کرده است. يکي ديگر از قدرتها قدرت علم و مال است. مسلما علم و مال براي آدمي سرمايه و پشتيبان است. دانش، سرمايهاي معنوي و دائمي، و دارائي سرمايهاي مادي، ولي در معرض نيستي است. هميشه اين بحث به ميان ميآيد، که آيا دانش بهتر است يا مال؟ هر کدام از طرفداران علم و مال، براي اثبات نظريه خودشان دليل و برهاني اقامه کرده و تا حدودي وضع را روشن کردهاند. ولي البته اگر ميان اين دو موضوع، مقايسه دقيقي به عمل آيد. مزايا و برتريهاي هر يک از آنها واضحتر و آشکارتر ميگردد.
صفحه 184، 185.