جملات دکتر صبحي صالح[1]
«امروز که خداي در خدمت به نهجالبلاغه به خاطر رضاي خود، بر من منت نهاد، با شناخت من به امام علي عليهالسلام و اهلبيت پاک و مطهر او و هر مجاهد مخلصي که پرچم پرافتخار اسلام را به دوش دارد مرا واميدارد که همهي مسلمانان را در شرق و غرب سوگند دهم که در زير لواي توحيد مجتمع شوند». ما دراين درس به معرفي امام اميرالمومنين علي عليهالسلام از نهجالبلاغه ميپردازيم، آن امامي که همهي مسلمين رهبري و امامت او را پذيرفتهاند و آن حضرت را جانشين پيامبر (ص) و خليفهي بر حق ميدانند، مباحث اين درس در پنج عنوان زير خلاصه ميشود: 1- مقام علمي اميرالمومنين (ع). 2- زهد اميرالمومنين (ع). 3- شجاعت و حماسهي اميرالمومنين (ع). 4- عدالت اميرالمومنين (ع). 5- علي (ع) اولين ايمان آورنده. يکي از شرايط امامت يعني حکومت و رهبري الهي، علم و آگاهي مذهبي است، زيرا نقش اين رهبري تنها در سرزمين ماديت نبوده، بلکه در حوزهي معنويت و رشد انسانيت که سرزميني نامحدود و ناپيداست دامن ميگستراند، امامت امت بايد به دست کسي باشد که علاوه بر ساير شرايط از همه داناتر و عالمتر باشد، زيرا او قافلهسالاري است در صحرايي نامتناهي که بايد مردم را به سرمنزل سعادت برساند، بنابراين ميبايست راه را بهتر از هرکس بشناسد و اين يک سنت الهي است که فطرت انسان بر آن گواهي ميدهد. [صفحه 292] «ايها الناس، ان الحق الناس بهذا الامر اقواهم عليه و اعلمهم بامر الله». «اي مردم! سزاوارترين افراد به امامت و رهبري کسي است که توان او بر اين امر افزونتر و نيز داناتر به دستورات الهي باشد».[2]. بديهي است که کسي که رسالت راهبري جامعه پس از پيامبر را به عهده ميگيرد بايد از همه بيشتر به شريعت او و کتاب الهي آگاه بوده و با روح مکتب از نزديک آشنا باشد وگرنه راه او را آنگونه که بايد و شايد نميتواند ادامه داده و ديگران را بر آن طريقه دعوت نمايد و جامعه را بر مبناي تعاليم او اداره کند، اميرالمومنين (ع) ميفرمايد: «قطعا کسي که داناتر به تعاليم پيامبران الهي است به او نزديکتر خواهد بود»، (آنگاه اي آيه را تلاوت فرمود): «سزاوارترين مردم به ابراهيم آنهايي هستند که از او متابعت ميکنند و موقعيت پيامبر اسلام (ص) و ايمان آورندگان به وي همچنين است».[3]. اين حقيقتي است که همهي انبياء الهي بدان عمل ميکردند و در سيماي اوصياء آنان مشهود است و اختصاص به پيامبر اسلام و وصي آن بزرگوار ندارد، البته در مورد وصي پيامبر اکرم (ص) نيز ادله فراواني هست که به بعضي از آنها در اين درس اشاره خواهد شد:
.
صفحه 292.