اتحاد و اتفاق عامل بنيادين
از ديدگاه سيدنا نهجالبلاغه، اتحاد و اتفاق و پاسداري از حريم آن و پرهيز از هرگونه عامل اختلاف و جدائي (مثل خصومتها، کينهورزيها و عدم همکاري) که کمر جامعه را ميشکند در ايجاد جامعهاي صالح به عنوان عاملي بنيادي مورد تاکيد است. اميرالمومنين علي (ع) از مردم ميخواهد که حال آن امتها و وضع آن نظامها و جامعهها را به دقت مطالعه کنند و ببينند که چگونه آنان در اثر پيروي از انبياء الهي و گامسپاري به دنبال ان رادمردان خدائي، به يک زندگي سالم و نظام انساني دست يافتند و بعکس چطور پس از پشت کردن به شرائع پيغمبران و فراموشي عهد انبياء و انحراف از خط مستقيم ايشان گرفتار خفت و خواري شدند و زندگي آرام و نظام مطلوب و انساني آنان به نامطلوبترين وضع بدل گشت. «فانظروا کيف کانوا حيث کانت الاملاء مجتمعه و الاهواء موتلفه و القلوب معتدله و الايدي مترادفه و السيوف متناصره و البصائر نافذه و الغرائم واحده ؟!»[1]. ترجه: نگاه کنيد که چگونه بودند؟ آنجا ک جمعشان جمع و خواستهايشان هماهنگ و دلهايشان يکي، نيروهايشان در کنار هم، شمشيرها و سلاحهايشان کمک هم، ديدگاههايشان ژرف و عميق و تصميمهايشان يکپارچه بوده است و در پرتو همين ويژگيها، جهان به تسخير آنان درآمد و سرآمد همه امتها و ملتها شدند. [صفحه 180]
آنچه از آن تجربهها براي انسان دستگير ميشود به طور مختصر عوامل سعادت و پيشرفت و به عکس اسباب شکست و رسوائي است.
صفحه 180.