زندگي و شهادت مالک
[صفحه 99] در عصر خلافت عدالت پرور اميرالمومنين، از بهترين و والاترين فرماندهان ارتش علي عليهالسلام بود و در جنگهاي فتنه انگيز با پيمان شکنان (ناکثين) و در آشوب خوارج نهروان (مارقين) و بر ضد از دين خارج شدگان و جائران شام (قاسطين)، بطور فعال شرکت داشت و بزرگترين خدمات را براي لشکر حق انجام داد. مالک اشتر، اهل يمن و از قبيلهي «مذحج» و از خاندان «نخع» بود که از يمن به مدينه و از آنجا به کوفه کوچ نمود. در زمان خلافت عثمان، مورد غضب خليفه قرار گرفت و پس از ضرب و شتم بسيار، تبعيد شد. مالک، افتخار مصاحبت با رسول خدا را داشت و از اصحاب بزرگ علي بن ابيطالب بود. در سال سي و هشتم هجري، زماني که کشور مصر بوسيله عمال خبيث اموي به آشوب کشيده شد، حضرت امير او را بجاي محمد بن ابي بکر استاندار کرد، اما قبل از اينکه مالک به مصر برسد در دهکدهاي به نام «قلزم» در نزديکي مصر، بوسيلهي جنايتکاران اموي مسموم شد و به درجهي شهادت نائل آمد. در مورد مالک اشتر و شرح حال و مبارزات او، هم کتاب مستقل نگاشته شده و هم در تواريخ بطور مبسوط از او ياد شده است، که از آن جملهاند: 1- «حيات مالک اشتر»، تاليف سيد محمد تقي حکيم، چاپ نجف، سال 1365.[1]. 2- «حيات مالک اشتر»، تاليف محمد رضا الحکيم، چاپ تهران، شرکت سهامي طبع سال 1365. در قسمت آخر آن نيز شرح مختصري در مورد ابراهيم ابن مالک آمده است.[2]. [صفحه 100] 3- «فائد القوات العلويه»، تاليف شيخ عبدالواحد مظفري، طبع سال 1370.[3]. 4- «الغدير»، تاليف علامه اميني، جلد 9، ص 38 به بعد. و در همين جلد، صفحه 141. و نيز مترجم اين جلد به نام جلد هفدهم، ص 81 به بعد (ترجمه جلال الدين فارسي). 5- «شرح نهجالبلاغه»، ابن ابيالحديد، بخصوص جلد 5 و 6. 6- «منهاج البراعه في شرح نهجالبلاغه»، معروف به شرح خوئي، جلد بيستم، ص 162. 7- «سماي مالک اشتر»، تاليف محمدي اشتهاردي، چاپ ايران، قم. 8- «منتهي الامال»، تاليف شيخ عباس قمي، قسمت سوم، ص 102. 9- «تاريخ طبري»، تالف محمد طبري، جلد 6، صفحه 3390 به بعد. 10- «الغارات»، تاليف محمد ثقفي کوفي، متوفي 283، اول ص 205. 11- «بحارالانوار»، چاپ کمپاني، جلد 8، به نام «الفتن و المحن»، ص 593. 12- «نهجالبلاغه»، تاليف سيدرضي، نامههاي 62 -53 -38 -34 -13 و حکمت 435. [صفحه 101]
مالک اشتر در عصر جاهليت متولد شد و با ظهور اسلام، به آن با تمام وجود ايمان آورد. در غالب جنگهاي بين اسلام و کفر شرکت فعالانه داشت. همچنين بعد از وفات رسول خدا در جنگهاي بين اسلام و دولت جبار ساساني و بين اسلام و روم شرکت کرد.
صفحه 99، 100، 101.