خطوط اصلي وظايف فردي و اجتماعي والي

159- بر حذر باش از خونريزي‏هاي ناحق و سفاکي، چون هيچ گناه و ظلمي مانند سفاکي و خونريزي ناحق:

الف. به انتقام الهي نزديکتر نيست.

ب. و هيچ جرمي بزرگتر از آن نمي‏باشد.

ج. و سريعتر از هر ظلم و گناهي، کليه‏ي نعمات الهي را از ميان مي‏برد.

[صفحه 58]

د. و زودتر از هر عاملي، ثبات حکومت را از بين مي‏برد و سقوط دولت را نزديک مي‏کند.

ه. و خداوند متعال، اولين دادگاهي که در روز قيامت به پا مي‏کند و بين بندگان خود در آن دادگاه حکم و داوري خواهد نمود، در مورد خونريزي‏هاي ناحق مي‏باشد.

160- هيچ وقت پايه‏هاي حکومت خود را به ريختن خون‏هاي ناحق و حرام محکم و استوار مکن، زيرا اين گونه اعمال که به خيال تو حکومت را از سقوط نجات مي‏دهد، بالعکس آن را ضعيف‏تر و سست‏تر مي‏کند و بلکه رو به سقوط و زوال مي‏کشد و خود موجب انتقال سريع قدرت مي‏گردد.

161- در مورد قتل عمد، به هيچ وجه، نه عذري در دادگاه خداوند متعال پذيرفته است و نه هيچ عذري نزد من پذيرفته خواهد بود، چون تنها راه در قتل عمد اين است که کسي که يک نفر را کشته بايد خود او کشته شود.

162- اما اگر در مورد قتل، دچار خطا شدي (مثلا خواستي حدي را جاري کني يا تازيانه بزني و در زدن افراط کردي و کسي کشته شد و يا اينکه شمشيرت به خطا رفت و يا قصد کشتن کسي را نداشتي اما در تاديب با کوفتن مشت و يا بالاتر از آن که احتمال مرگ دارد کسي کشته شد)، در اين صورت، حتما بايد ديه مقتول را به صاحبان خون بپردازي و مبادا تکبر و غرور حکومت و قدرت تو باعث شود که ديه‏ي قتل خطايي را نپردازي.

163- بر حذر باش از گرفتار شدن به عجب و خودپسندي و فخرفروشي و يا اينکه به اين گونه صفات اعتماد و اطمينان کني.

164- بپرهيز از اينکه دوست داشته باشي تعريف و تملق تو را بگويند، چون دوست داشتن تملق و ستايش از بهترين فرصت‏ها و

[صفحه 59]

پر اعتمادترين وسايل شيطان براي پايمال کردن نتيجه‏ي هر کار نيکو و صالحي است.

165- بر حذر باش از اينکه نسبت به احسان و عطايي که به مردم کرده‏اي بر آنان منت بگذاري.

166- و يا کار خود را از آنچه هست بيشتر جلوه دهي، آنهم براي فخر فروشي.

167- بر حذر باش از اينکه به مردم وعده‏اي بدهي و بعد خلاف آن را عمل کني، چون:

الف. منت نهادن، احسان و عطا را باطل مي‏کند و همه را از بين مي‏برد.

ب. فخرفروشي نسبت به کثرت خدمت‏ها و کارها، نور حق را در انسان محو و نابود مي کند.

ج. خلف وعده به مردم باعث خشم و سخط الهي و نيز عامل اصلي خشم مردم مي‏شود.

خداوند متعال مي‏فرمايد:

بزرگترين جهت خشم و غضب نزد خداوند، آن گفتاريست که گفته مي‏شود اما بدان عمل نمي‏شود.

168- بپرهيز از عجله کردن در کليه‏ي کارهايي که زمان و شرايط انجام آنها فراهم نشده است.

169- بر حذر باش از سستي و ضعف در کارهايي که امکان انجام آنها فرارسيده است.

170- برحذر باش از لجاجت و پافشاري بي جهت در اموري که مشروعيت و شايستگي آنها روشن نيست.

171- بپرهيز از ضعف و اهمال در اموري که جهت درستي و

[صفحه 60]

مصلحت آنها روشن است.

172- قرار بده هر چيزي را در جاي خود.

173- و انجام بده هر کاري را در زمان خودش.

174- بپرهيز از اينکه مردم در چيزي بطور مساوي سهم ببرند و تو بيشتر از آنها به خود اختصاص دهي و در اين مورد تبعيض قائل شوي.

175- بر حذر باش از مسائل و نيازمندي‏هايي که مردم نسبت به آنها اهتمام دارند و تو خودت را به غفلت و جهالت بزني، در صورتي که همه از آن آگاهند و بر همه روشن است و سرانجام پرده‏ها بالا خواهد رفت و مسائل برايت روشن خواهد شد و در آن هنگام حق ديگران را از تو خواهند گرفت و داد مظلومان را از تو مي ستانند.

176- به هنگام خشم، آتش خشم خود را فرونشان و از خشونت خودبکاه و قدرت و سطوت خود را کنترل کن.

177- تيزي سخنان خود را از مردم دور نگهدار.

178- از اين گونه اعمال ناپسند و زشت، با عجله نکردن و به تاخير انداختن حمله بپرهيز، تا اينکه آتش خشم تو خاموش شود و زمام اختيار خود را به دست گيري. و هرگز نمي‏تواني چنين استوار باشي و عنان نفس بر کف گيري و در مقابل خشم خود استقامت کني، مگر اينکه همه‏ي هم و غم و کوشش خود را در زنده کردن ياد معاد و بازگشت به محشر و بسوي خدا معطوف گرداني.

179- وظيفه داري اين مسائل را که پيش از تو رخ داده است به ياد آوري:

الف. آنچه که در حکومت‏هاي عادل و عدالت‏پرور گذشته است.

ب. سنت‏هاي نيکو و آثار روشن پيامبر عزيز اسلام.

ج. و از فرايض و واجباتي که در کتاب خدا ذکر شده است. تا

[صفحه 61]

به روش‏هايي که ما به آنها اشاره کرديم و برايت روشن شد اقتداء و عمل کني.

180- آنچه را که در اين عهدنامه برايت بيان کردم، در انجام آنها سخت مجاهده کن و من به وسيله‏ي بازگويي اين عهدنامه، حجت خود را بر تو تمام کردم تا اينکه جاي هيچ گونه عذر و بهانه‏اي که در هنگام هجوم اميال و شهوات بر تو غلبه مي‏کند، نباشد.

صفحه 58، 59، 60، 61.

---