قاضي قضاعي

ابوعبدالله محمدبن سلامه‏بن جعفر بقاعي مصري شافعي (م454) از فقيهان و عالمان قرن پنجم مجموعه‏اي پرداخته است با عنوان «دُستور معالم الحکم». او مي‏گويد: من از سخنان رسول الله (ص) هزار و دويست کلمه فراهم آوردم و آن را «الشهاب» ناميدم. برخي از برادران از من خواستند تا مجموعه‏اي از کلمات اميرالمؤمنين علي‏بن ابي طالب (ع) را گردآورم و در نقل گفتار امام به آنچه خود روايت مي‏کنم و يا در کتابي که بدان اعتماد دارم ديده‏ام بسنده کنم....

چنين کردم و آن را در نه باب سامان دادم. «دستور معالم الحکم» بارها به چاپ رسيده و به فارسي نيز ترجمه شده است.[1].

قاضي قضاعي از فقيهان و عالمان بلند آوازه‏ي شافعي است که شرح حال نگاران او را به وثاقت، آگاهيهاي گسترده در دانشهاي گونه‏گون ستوده‏اند. او روزگاري بر مسند قضا نشسته و دستي در سياست نيز داشته است. برخي بر اين پندارند که وي شيعه بوده است و براي اثبات اين ديدگاه قرائن و شواهدي نيز اقامه کرده‏اند.[2].

[صفحه 18]

صفحه 18.

دستور معالم الحکم و مأثور مکارم الشيم، من کلام اميرالمؤمنين علي‏بن ابي طالب، کرّم ا لله‏وجهه تأليف الأمام القاضي ابي عبدالله محمدبن سلامه القضاعي، قدّم له السيد عبدالزهرأ الحسيني الخطيب، دارالکتاب العربي، بيروت، لبنان، 1401.
طبقات الشافعية الکبري، ج4، ص324؛ سير اعلام النبلأ، ج18، ص92؛ الوافي بالوفيات، ج3، ص312؛ وفيات الأعيان، ج4، ص212؛ طبقات الشافعيه أسنوي، ج2، ص312، طبقات الشافعيه، ج1، ص245، مستدرک الوسائل، ج3، ص367، دستور معالم الحکم، ص8.