خطبه 089-در بيان صفات خداوندي
[صفحه 209] از خطبههاي آن حضرت عليهالسلام است که در آن اوصاف خداوند تعالي را بيان فرموده و مردم را بسوي عمل براي آخرت ترغيب ميفرمايد: سپاس (ذات مقدس) خداوندي را سزا است که شناخته شده است بدون ديده شدن با چشم (بلکه از تفکر در آثار و او صافش پي بذاتش بردهاند) و خلايق را (به قدرت کاملهاش بدون بکار افتادن انديشه بيافريد، خداونديکه هميشه باقي و برقرار بوده و ميباشد) در هنگاميکه نه از آسمان بر جدار (پر ستاره) و نه از حجابهاي صاحب درهاي بزرگ، و نه از شب تاريک، و نه از درياي آرام، از هيچيک اثر و خبري نبود، کوه و دره، و راههاي پر پيچ و خم، وجود نداشت زمين گسترده شده (و معدن و حيوان و نبات) و خلقي توانا (در جهان) پديدار نبود، اوست که (نقشي بديع و شکلي غريب بکار زده و) همه آفرينش را بيافريده، خداي روزي دهنده، و ارث برنده از خلق خود او است، خورشيد و ماه (در روز و شب) بر طبق رضا و اراده او (در سپهر) ميچرخند و هر نوي را کهنه، و هر دوري را نزديک ميسازند، خداونديکه به تقسيم ارزاق، و شماره آثار، و کردار، و عدد نفوس و خيانت چشمان (از روي طمع به مال و ناموس مردم نگريستن) و آنچه خلايق در درونها و سينهها پنهان ميسازند و از قرارگاه ايشان در رحمها، و پيدا شدنشان (در دنيا) تا انتهاء کار بشر همه را دانسته (و به تمامي اينها بينا و توانا است) و هم اوست پروردگاري که در عين اينکه عذابش بر دشمنانش رحمتش (بر دوستان) واسع است، نقمت و عذابش (بر دشمنانش) سخت است و در عين اينکه عذابش بر دشمنانش سخت است، رحمتش بر دوستانش وسيع است (در آن واحد دشمنش دچار عذاب و دوستش قرين ثواب است) بر هر که در مقام غلبه بر او برآيد مسلط، و هر که در صدد مخالفتش برآيد نابود، هر که از او دوري گزيند خوار، و بر هر کس که با او به دشمني برخيزد غالب است، هر که (امور دنيا و آخرت خود را به او واگذارد و) بر او توکل کرد کفايت، و هر که از او چيزي در خواست کرد عنايت، هر که (در دنيا در راه او انفاق کرد و) به او قرض داد (در آخرت) ادا، و هر که از او سپاسگذاري کرد، پاداش و سزايش را داد، [صفحه 210] بندگان خداي (در دنيا ميزان سعادت و شقاوت) خود را بسنجيد پيش از آنکه شما را (در ميزان آخرت) به حسابتان رسيدگي کند، و نفس بکشيد پيش از آنکه (پنجه مرگ) راه گلو را بگيرد (و نگذارد نفس از سينه خارج شود) و منقاد و فرمانبردار (خدا) شويد پيش از آنکه شما را به قهر و جبر (بسوي آخرت و دادگاه بازپرسي) بکشانند، (خلاصه تا وقت باقي و فرصت در دست و زمينه براي اطاعت پروردگار مساعد و پيک اجل از در نيامده از عمر و زندگي خود براي آخرت توشه تهيه کرده، از کارهاي زشت توبه و به کردارهاي نيک خويش بيفزائيد، تا آنجا از گرفتاريها رها، و به رستگاريها نائل شويد) و بدانيد هر که از جانب خود کمک و ياري کرده نشود (خداوند به او توفيق اطاعت ندهد) تا اينکه از نزد خودش براي خودش پند دهنده، و جلوگيرنده (از گناهان) نداشته باشد، براي او از جانب ديگري پند دهنده و جلوگيرنده نخواهد بود (انسان تا خودش در صدد اصلاح کار خودش برنيايد، ديگري نميتواند امورات دنيويه و اخرويه او را اصلاح نمايد).
صفحه 209، 210.