خطبه 029-در نکوهش اهل کوفه
[صفحه 103] از خطبههاي آن حضرت عليهالسلام است (که در آن اصحاب را براي مسامحه کردنشان در امر جنگ نکوهش ميفرمايد) اي مردميکه بدنهايشان گرد هم جمع ليکن انديشها و آرزوهايشان پراکنده و از هم دور است سخنان (پر لاف و گزاف) شما سنگهاي سخت را نرم ميکند (و دلهاي دشمنان را بهراس ميافکند) ليکن کردارتان بدخواهان را در شما بطمع ميافکند (تا آنجا که هر روز بگوشه از کشورتان تاخته اموالتان را تاراج ميکنند) در جلساتي که تشکيل ميدهيد (خيلي اظهار جلادت کرده) ميگوئيد چنين و چنان ميکنيم اما همينکه جنگ ميايد (و چهره مرگ نمودار ميگردد) ميگوئيد حيدي حياد الفرار الفرار يا آنکه ميگوئيد اي جنگ دست از ما بردار هر کس شما را (بياري خويش) خواند دعوتش عزيز و ارجمند نشد (کسي پاسخش را نداد) و هر دلي که رنج شما را بر خود هموار کرد روي خوشي و آسايش نديد (هر وقت جنگي پيش ميآيد هنرتان اين است که) عذرهاي باطل و بهانههاي بيجا که باعث گمراهيها است ميتراشيد همچون شخص بدهکاريکه بستانکار خويش را سرگردان ساخته است (و بدروغ امروز و فردا ميکند شما هم کار جنگ را به مماطله برگذاز مينمائيد) شخص عاجز و ترسو (مانند شما) نميتواند دست ستم را از سر خويش (يا ديگري) برتابد حق را بايد با کوشش و جديت دريافت کرد (نه با اين سستي و کاهلي) شما که از خانه خودتان دفاع نکنيد و به پشتباني چون من امام برنخيزيد بعدا از کدام خانه دفاع کرده و با کدام امام بجهاد ميرويد به خدا سوگند کسي فريب خورد که شما او را فريفتيد و هدف خدنگهاي زيان و خسران شد کس که (دل در گفتار پوچ شما بست و) خواست بوسيله شما بجائي برسد آنکه شما را مانند تيري (بطرف دشمن) افکند البته دشمن را هدف تير سر شکسته قرار داده (همانطوريکه از تير بيسوفار کاري ساخته نيست ياري شما هم اثري ندارد) به خدا سوگند صبح کردم در حاليکه نه گفتار تان را باور داشته و نه دريايتان طمع بسته و نه دشمن را بمساعدت شما ميتوانم بيم داد (ايمرديکه درد دين نداريد) شما را چه ميشود داروي دردتان چيست علاجتان بکدام است (آخر) اينقوم دشمن نيز مرداني مانند شما ميباشند (شما چرا در مردانگي مانند آنها نيستيد) آيا قول ميدهيد از روي بياعتقادي، غفلت ميورزيد از راه بيتقوائي، طمع ميبنديد در غير حق، (مادام که گفتار و کردار شما از روي تقوي و طبق دستورات حق نيست بيخود طمع در حق و رستگاري بستهاند)
صفحه 103.