سيره عملي در بيعت
«دعوني و التمسوا غيري؛ مرارها کنيد و سراغ ديگري برويد. او مي‌خواست مردم فرصت انديشه داشته باشند و با هوشمندي کامل، به حضرت دست بيعت دهند. در مراسم بيعت که با اصرار امام در حضور همگان برگزار شد، حضرت تأکيد ورزيد بيعت اختياري است و بايد در کمال رضايت تحقق يابد: «و لا تکون بيعتي ا لا عن رضا المسلمين؛ و بيعتم جز با رضايت مسلمانان نباشد». اين کردار امام، که در اوضاع پيچيده و خطرناک آن زمان، بر خلاف سيره خلفاي پيشين تحقق مي‌يافت، بر پايبندي حضرت بر اصل آزادي موافقان ومخالفان در مديريت سياسي گواهي مي‌دهد.
امام(ع) با آن که از سوي خداي سبحان، به مقام امامت جامعه منصوب شده بود و جز خود هيچ کس را شايسته رهبري نمي‌دانست، پس از کشته شدن عثمان و روي آوردن مردم مدينه به وي، خلافت را نپذيرفت و فرمود: