وظايف استاد و دانشجو و نيز اهميت پرسش و پاسخ در كلام امام











وظايف استاد و دانشجو و نيز اهميت پرسش و پاسخ در کلام امام‏



علي (ع) به جابر بن عبدالله انصاري گفت: «يا جابر قوام الدين و الدنيا بأربعة: عالم مستعمل علمه و جاهل لايستنکف ان يتعلم، و جواد لا يبخل بمعروفه، و فقير لا يبيع آخرته بدنياه، فاذا ضيع العالم علمه استنکف الجاهل ان يتعلم و...» دنيا بر چهار اصل استوار است: دانشمندي که از دانش خويش مايه گذارد. و ناداني که از آموختن سر باز نزند و... پس اگر دانشمند دانش خويش را تباه کند نادان نيز از آموختن سر باز زند...

علي (ع) همچنين درباره پرسش و پاسخ از سوي استاد يا دانشجو نکته‏اي بسيار ظريف و اخلاقي را يادآور مي‏شود که امروزه بي‏توجهي به آن خواه از سوي استادان جوان و ناآزموده يا دانشجويان بي‏توجه به مباني اخلاقي در زمينه تعلم و تعليم مشکلاتي به وجود مي‏آورد که ناشي از کاستي‏هاي اخلاقي است. گفته علي (ع) اين است: «و قال لسائل ساله عن معضلة: سل تفقها و لا تساءل تعنتا فأن الجاهل المتعلم شبيه بالعالم، و ان العالم المتعسف شبيه بالجاهل المتعنت»[1] علي کسي را که از او مشکلي را پرسيد گفت: براي دانستن بپرس نه براي آزردن (از سوي استاد و دانشجو) که نادان فراگيرنده بسان دانشمند است و دانشمندي که مراعات انصاف نکند چون ناداني است که در پرسش چون و چرا کند.









  1. نهج‏البلاغه، 419 تا 427.