چهار مقاله
و در عنوانات... بهر کس آن نويسد که اصل و نسب و ملت... او بر آن دليل باشد الا بکسي که در اين باره مضايقتي نموده باشد... در اين موضوع دبير را دستوري است... که قلم بردارد و قدم در گذارد که اکمل انسان و افضل ايشان صلوات الله و سلامه عليه ميفرمايد که «التکبر مع المتکبر صدقه»[1]. نويسنده چهار مقاله چنانکه ديده ميشود اين گفتار را منسوب به پيغمبر (ص) دانسته است ولي ماخوذ است از کلام علي عليهالسلام «التکبر علي المتکبر هو التواضع بعينيه»[2] و در سياقت سخن آن طريق گيرد که الفاظ متابع معاني آيد و سخن کوتاه گردد که فصحاي عرب گفتهاند «خير الکلام ما قل و دل»[3]. اين عبارت ماخوذ است از سخن امام (ع) «خير الکلاتم ما لا يمل و لا يقل».[4].
تاليف احمد بن عمر بن علي نظامي عروضي سمرقندي نام اين کتاب مجمع النوادر است و به چهار مقاله مشهور شده، کتاب يا نثر فني تحرير گرديده و مشتمل بر مقدمه و چهار مقاله بشرح زير است: فن دبيري فن شعر و شاعري. علم نجوم. علم طب. کتاب چهار مقاله در حدود سال 550 هجري قمري نوشته شده است.