مسائل و مطالب درباره پيمانهاي صلح

152- اگر بين تو و دشمنت پيماني بسته شد و يا اينکه بدو امان دادي:

1- به پيمان و عهدي که بسته‏اي سخت وفادار باش و بدان عمل کن.

2- اماني را که در آن پيمان گنجانده شده است حفظ کن.

3- نسبت به کليه تعهداتي که در پيمان قيد شده است خودت حافظ و رعايت‏کننده آنها باش زيرا علي‏رغم همه تفرقه‏ها و تشتت‏ها و نبودن عقائد و آراء يکسان، هيچيک از فرائض الهي به عظمت وفاي به عهد نمي‏باشد و در هيچ موردي جز وفاي به عهد همگي مردم و ملتها اتفاق نظر ندارند، حتي مشرکين اگر چه هم عقيده و هم مسلک ما نيستند نسبت به آن پايبند هستند، چون بسبب

[صفحه 60]

تجربه‏هاي تلخ در رعايت نکردن و شکستن عهدها به اين نتيجه رسيده‏اند که بايد به عهد و پيماني که بسته مي‏شود معتقد و وفادار باشند.

153- هيچگاه در پيمان و عهدي که بسته‏اي نيرنگ و فريب بکار نبر.

154- نسبت به تعهداتي که داده‏اي خيانت روا ندار و آنها را نشکن.

155- به دشمن خود خدعه و فريب روا مدار، زيرا هيچکس نسبت به پروردگارش گستاخ و جري نمي‏شود مگر جاهل و ناداني که شقي و نگون‏بخت است. چون خداوند به وسيله عهد و پيمان خود سايه امنيت و رحمت خودش را بر سر همه کس گسترانده است تا بندگانش بتوانند با خيالي راحت و با طيب خاطر در امنيت و راحتي زندگي خود را ادامه دهند و اين راحتي و امنيت موجب منافع همه بندگانش باشد.

156- در امر صلح:

1- فساد و مفسده‏اي براه نينداز.

2- نسبت به امر صلح خيانت نکن.

3- در آن هيچ حيله و دغلکاري راه نده.

157- در پيمان صلحي که آنرا با دشمنت منعقد مي‏کني:

[صفحه 61]

1- از بکار بردن جملات مبهم و چند پهلو پرهيز کن.

2- از جملاتي که بتوان با آنها توجيه‏ها و تفسيرهاي دلخواه کرد و يا تاويلهاي نامربوط نمود نيز بر حذر باش.

158- زماني که پيمان صلح را منعقد نمودي و آنرا امضاء و تاييد کردي هيچگاه خود را تسليم سخنان چند پهلو و کنايه‏آميز و مبهم نکن.

159- مبادا مشکلات و شدائد ناشي از صلح که خداوند متعال ترا ملزم به اجراء آن کرده است تو را تحت قرار دهد و بخواهي آنرا از روي باطل و ناحق فسخ کني! هيچگاه اين کار را نکن، زيرا صبر کردن بر مشکلاتي که در زمان صلح بر دوش توست، اميد گشايش آن و عاقبت شايسته و نيکوي آن بهتر از دغل و فريبي است که از عاقبت شوم آن و از دچار شدن به رنجها و مشقتهاي آن مي‏ترسي.

علاوه بر آن در اين مورد نيز (اگر بي‏جهت پيمان را نقص کني) مورد بازخواست خداوند متعال قرار خواهي گرفت که از آن هيچ خلاصي نداري و از سوء عاقبت و شومي آن هم نمي‏تواني نه در دنيا و نه در آخرت بگريزي.

[صفحه 62]

صفحه 60، 61، 62.