نشانههاي دوست و راههاي شناخت
اگر جلو آينه قرار نگيريم عيبهاي خودمان را نميبينيم. دوست خوب از دوستش ميخواهد که عيبهايش را به او بگويد. در زمينهي نشانههاي دوست و راههاي شناخت آن، رهنودها و سفارشهاي فراواني در قرآن و کلام معصومين عليهمالسلام وجود دارد. خداوند در قرآن ميفرمايد: «با کساني شکيبايي (و انس و دوستي) [صفحه 26] داشته باش که صبح و شام به ياد خداوند هستند».[1]. رسولخدا صلي الله عليه و آله فرمود: «با کسي دوست شويد که ديدار او شما را به ياد خدا اندازد، مايهي افزوني دانش شما گردد و عمل او شما را به ياد آخرت بيندازد».[2]. امام صادق عليهالسلام به کسي که از حقوق مسلمان بر ديگري سوال کرده بود فرمود: «هفت حق است که واجب است و اگر يکي از اين حقوق از دست برود و رعايت نگردد، انسان نافرماني خدا را نموده است. راوي عرض کرد: قربانت گکردم آن حقوق چيست؟ حضرت فرمود: من دوست تو هستم، ميترسم آن حقوق را زير پا بگذاري و حفظ نکني، بداني و عمل نکني. عرض کرد: به خدا پناه ميبرم. حضرت فرمود: کمترين حقي که مسلمان نسبت به تو دارد اين است که براي او دوست بداري آنچه براي خودت دوست داري و بد بداني آنچه را براي خود بد ميداني. حق دوم اين است که مواظب باشي او را عصباني نکني و سعي کني او را خشنود سازي و دستورش را اطات نمايي. [صفحه 27] حق سوم اين که با بدن و مال و زبان و دست و پا به او کمک نمايي. حق چهارم آن که راهنما و آيينهاش باشي. حق پنجم اين است که تو سير نباشي و او گرسنه باشد، سيراب نباشي و او تشنه باشد، پوشيده نباشي و او عريان باشد. حق ششم آن است که اگر تو خادم داري اما دوست تو ندارد، بايد خدمتگزارت را بفرستي لباسهاي او را بشويد، برايش غذا تهيه کند و رختخوابش را پهن نمايد. حق هفتم اين است که سوگندش را بپذيري، دعوتش را قبول کني و هر گاه بيمار شد به عيادتش بروي. به تشييع جنازهاش حاضر شوي و هر گاه فهيمدي حاجتي دارد قبل از اين که بگويد آن را انجام دهي و وي را ناگزير نکني که انجام آن کار را از تو درخواست کند. وقتي اين حقوق را رعايت کردي و دوستي شما برقرار گرديده است».[3].
آينه هم خوبيها را نشان ميدهد و هم بديها را، دوست خوب نيز چنين است. آنيه خوبي و بدي را به همان مقدار که هست نشان ميدهد، دوست خوب نيز چنين است. آينه خوبي و بدي ما را به خودمان نشان ميدهد، دوست خوب نيز چنين است. وقتي در آينه عيب خود را ميبينيم بدون ناراحتي آن را برطرف ميکنيم، اگر دوست ما عيبمان را گفت بيهيچ ملالي از او تشکر ميکنيم.
صفحه 26، 27.